Sự lên ngôi của “thối não” và ý nghĩa văn hóa đặc biệt

Từ “thối não” (brain rot) đã chính thức được bình chọn là từ của năm 2024, thu hút sự chú ý của hơn 37.000 người tham gia bình chọn. Nhà xuất bản Đại học Oxford, đơn vị phát hành Từ điển tiếng Anh Oxford, giải thích rằng cụm từ này xuất hiện như một hiện tượng văn hóa, tượng trưng cho sự suy thoái trí tuệ do lạm dụng mạng xã hội và các nội dung trực tuyến thiếu giá trị.

Thuật ngữ này không chỉ phản ánh lối sống hiện đại mà còn là lời cảnh báo về việc tiêu thụ các nội dung trực tuyến tầm thường. Theo định nghĩa, “thối não” chỉ sự suy giảm tinh thần khi con người dành quá nhiều thời gian vào những nội dung vô bổ, đặc biệt trong thời đại mọi thứ được lướt qua trong vài giây trên màn hình.

Theo Casper Grathwohl, chủ tịch Oxford Languages, “thối não” nhấn mạnh tác động của công nghệ tới nhân loại, một câu chuyện mang tính toàn cầu khi công nghệ và văn hóa số trở thành trung tâm đời sống. Việc cụm từ này được chọn không chỉ vì tính phổ biến mà còn vì ý nghĩa xã hội sâu sắc, phản ánh mối lo ngại ngày càng tăng về ảnh hưởng tiêu cực từ thế giới ảo.

Lịch sử và sức lan tỏa của cụm từ “thối não”

Dù chỉ mới phổ biến trong thời gian gần đây, cụm từ “thối não” đã xuất hiện từ năm 1854 trong tác phẩm Walden của nhà văn Henry David Thoreau. Tuy nhiên, chỉ khi văn hóa số bùng nổ, cụm từ này mới thực sự trở thành xu hướng, được sử dụng rộng rãi để nói về tác động tiêu cực của việc lạm dụng công nghệ.

Trong năm 2024, “thối não” đã trở thành một hiện tượng khi hàng triệu người sử dụng cụm từ này trên mạng xã hội để chia sẻ cảm nhận về cách công nghệ làm xói mòn thời gian, tinh thần và năng lượng của họ. Từ điển Oxford gọi đây là “chương mới trong cuộc đối thoại về nhân loại và công nghệ”, nhấn mạnh sự cần thiết của việc cân bằng giữa sử dụng công nghệ và duy trì sức khỏe tinh thần.

Không chỉ có Oxford, Cambridge Dictionary cũng đã chọn “manifest” (hình dung và khẳng định) làm từ của năm 2024, nhấn mạnh việc tận dụng tư duy tích cực để đạt được mục tiêu. Điều này cho thấy, trong khi một bộ phận lo ngại về tác động tiêu cực từ công nghệ, vẫn có những xu hướng mang tính xây dựng khuyến khích con người hành động tích cực.

Việc “thối não” được chọn làm từ của năm là lời nhắc nhở về cách chúng ta tiêu thụ nội dung và tác động của nó đến đời sống tinh thần. Câu chuyện xoay quanh cụm từ này không chỉ đơn thuần là xu hướng mà còn là một lát cắt văn hóa đáng suy ngẫm về tương lai của nhân loại.