Theo thống kê mới nhất từ Cục Viễn thông (Bộ Thông tin và Truyền thông), có đến 68% tổng số nhóm và kênh hoạt động trên Telegram tại Việt Nam bị xác định chứa nội dung xấu độc, bao gồm chống phá nhà nước, lừa đảo tài chính, kích động thù hận, truyền bá chất cấm và thậm chí cả khủng bố.

Cụ thể, hơn 9.600 nhóm và kênh có dấu hiệu vi phạm nghiêm trọng, phản ánh sự “thả nổi” gần như toàn diện của nền tảng này trong việc kiểm soát nội dung tại thị trường Việt Nam. Điều này dấy lên lo ngại không chỉ về trật tự xã hội mà còn về an ninh quốc gia trong thời đại công nghệ số.

Từ đầu năm 2025, Việt Nam chính thức áp dụng Nghị định 147/2024/NĐ-CP về việc quản lý các nền tảng xuyên biên giới. Theo đó, những ứng dụng như Telegram phải có trách nhiệm xử lý, gỡ bỏ nội dung vi phạm khi nhận được yêu cầu từ cơ quan có thẩm quyền tại Việt Nam. Tuy nhiên, đến thời điểm này, Telegram bị cho là không thực hiện đầy đủ hoặc chậm trễ trong hợp tác.

Đây cũng là lý do chính khiến các nhà mạng trong nước được yêu cầu phải hoàn tất việc chặn truy cập vào Telegram và gửi báo cáo kết quả trước ngày 2/6/2025 – một mốc thời gian không mang tính biểu trưng mà thể hiện sự kiên quyết từ phía cơ quan quản lý.

Vấn đề không chỉ nằm ở Việt Nam. Trong năm qua, Telegram liên tiếp đối mặt với nhiều lệnh cấm và điều tra từ các quốc gia như Đức, Tây Ban Nha, Ấn Độ hay Iran. Tính đến thời điểm hiện tại, hơn 30 quốc gia đã áp dụng các biện pháp hạn chế một phần hoặc toàn diện đối với nền tảng này.

Điển hình là việc nhà sáng lập Telegram, Pavel Durov, từng bị bắt giữ tại Pháp trong khuôn khổ một cuộc điều tra liên quan đến các hành vi tội phạm mạng có sử dụng Telegram làm công cụ. Dù sau đó được thả tự do có điều kiện, vụ việc đã làm gia tăng thêm nỗi lo về khả năng nền tảng này bị thao túng bởi các tổ chức ngầm hoặc đối tượng xấu.

Khi tiện ích trở thành con dao hai lưỡi

Không thể phủ nhận sức hút của Telegram – ứng dụng được hàng triệu người Việt Nam sử dụng hàng ngày để trao đổi, làm việc, chia sẻ tài nguyên. Giao diện đơn giản, khả năng mã hóa đầu-cuối, tốc độ truyền tải nhanh đã giúp Telegram tạo dựng hình ảnh một nền tảng “tự do” và “an toàn”.

Tuy nhiên, chính sự tự do đó cũng là nguyên nhân khiến Telegram trở thành điểm nóng cho các hoạt động bất hợp pháp. Trong khi các mạng xã hội khác như Facebook, YouTube hay TikTok ngày càng tuân thủ luật pháp địa phương, thì Telegram lại trở nên “lạc nhịp” trong xu hướng toàn cầu hóa trách nhiệm pháp lý.

Sự kiện Telegram bị yêu cầu chặn tại Việt Nam có thể khiến một bộ phận người dùng cảm thấy bị ảnh hưởng quyền cá nhân. Tuy nhiên, từ góc độ quản lý nhà nước, việc đảm bảo an toàn không gian mạng được xem là ưu tiên hàng đầu trong bối cảnh các loại hình tội phạm công nghệ cao ngày càng tinh vi và khó kiểm soát.