Không nằm ngoài kỳ vọng, nhà thiết kế người Hà Lan Iris van Herpen tiếp tục khiến giới mộ điệu sửng sốt khi mang tới sàn diễn Paris một bộ sưu tập vượt qua ranh giới giữa trang phục và tác phẩm nghiên cứu sinh học. Với Haute Couture Thu Đông 2025, cô không chỉ chế tác thời trang mà còn kiến tạo một hệ sinh thái nghệ thuật nơi chất liệu, chuyển động và tư duy khoa học đan cài trong từng chi tiết.

Được tổ chức tại Élysée Montmartre, nhà hát lịch sử mang đậm dấu ấn văn hóa Pháp, buổi trình diễn mở đầu bằng màn múa đương đại tôn vinh biểu tượng múa Loïe Fuller. Trên nền ánh sáng laser tinh xảo của nghệ sĩ Nick Verstand, một vũ công khoác lên mình đôi cánh xếp ly mềm mại, tái hiện hình ảnh sinh vật biển giữa đại dương. Không gian trình diễn, từ đó, được mở rộng thành một vũ trụ cảm giác đa tầng, nơi khứu giác cũng được đánh thức qua mùi hương nhẹ nhàng từ chuyên gia nước hoa Francis Kurkdjian.

Thiết kế “sống” mang vi tảo sinh học

Tâm điểm của bộ sưu tập là chiếc đầm phát quang chứa tới 125 triệu vi tảo sống – một sáng tạo chưa từng có tiền lệ trên sàn diễn Haute Couture. Được đặt trong buồng kính điều hòa đặc biệt để đảm bảo điều kiện sống của sinh vật, thiết kế này là kết quả hợp tác giữa Iris van Herpen và nhà thiết kế sinh học Chris Bellamy.

Chiếc đầm có bề mặt bán trong suốt, phát sáng dịu nhẹ theo chuyển động và môi trường xung quanh, như một sinh thể sống treo lơ lửng giữa ánh sáng và im lặng. Khác với các mẫu thiết kế trình diễn thông thường, tác phẩm này không hướng tới tính ứng dụng hay thương mại, mà phản ánh một quan điểm sâu sắc: thời trang có thể là nơi chất chứa sự sống không chỉ qua con người mặc, mà còn trong chính vật liệu tạo thành nó.

Chất liệu tái cấu trúc từ sinh học

Ngoài thiết kế vi tảo, bộ sưu tập lần này còn đánh dấu sự trở lại của công nghệ biofabrication – công nghệ sản xuất vật liệu sinh học. Một điểm sáng trong nhóm chất liệu là loại sợi tổng hợp mang tên “brewed protein” do công ty Spiber phát triển. Chất liệu này được chế tác để gợi hình các kết cấu của sinh vật biển: từ bề mặt mô phỏng giác hút của loài mực đến những đường cong xếp lớp như vỏ sò uốn lượn.

Đáng chú ý, một thiết kế sử dụng chất liệu brewed protein được tạo hình như đuôi cá, kết hợp lớp xếp gợn sóng như vảy nước, tạo cảm giác trang phục như đang chuyển động trong lòng đại dương.

Trong toàn bộ bộ sưu tập, sự chuyển động không chỉ là yếu tố trình diễn mà còn được đưa vào trong cấu trúc từng thiết kế. Hợp tác với nghệ sĩ cơ khí Casey Curran, Iris van Herpen giới thiệu một mẫu đầm với hệ khung động học có thể co giãn như khớp xương sống, tạo nên những cử động sinh học độc lập ngay cả khi người mẫu đứng yên.

Một thiết kế khác sử dụng loại vải “không khí” đến từ Nhật Bản nhẹ đến mức có thể lơ lửng trong không trung và chỉ được cố định bằng những sợi dây gần như vô hình. Đỉnh cao của khả năng điều khiển vật liệu là chiếc đầm xoắn tạo hình như kem đánh bông, bay lên như bị hút khỏi cơ thể người mặc, trong khi một số thiết kế khác lại mượt như sương khói, trôi giữa không gian trình diễn trong trạng thái tĩnh lặng.

Với Haute Couture Thu Đông 2025, Iris van Herpen một lần nữa tái khẳng định vị thế tiên phong trong dòng chảy thời trang đương đại. Thay vì dừng lại ở cái đẹp bề mặt, cô đưa thời trang vào vai trò trung gian giữa các ngành khoa học, sinh học và nghệ thuật. Mỗi thiết kế không còn là một sản phẩm đơn lẻ mà trở thành một câu hỏi mở về vai trò của thời trang trong tương lai nơi chất liệu có thể sống, tương tác và thậm chí phản ứng như một phần của tự nhiên.