Gần đây, thuật ngữ “Gen Z stare” xuất hiện dày đặc trên TikTok và mạng xã hội với hình ảnh các nhân viên trẻ đứng im lặng, nhìn khách hàng hoặc đồng nghiệp bằng ánh mắt trầm mặc, không biểu cảm. Tình huống ấy lặp lại trong các video mô phỏng tương tác ở nhà hàng, quán cà phê và thậm chí trong môi trường văn phòng, thu hút hàng triệu lượt xem.

Đặc biệt, nhiều người thuộc thế hệ Millennial cảm thấy khó hiểu và không thoải mái với ánh nhìn đó. Một số bình luận ví von Gen Z như “đang nhìn xuyên thấu người đối diện” hoặc “rơi vào trạng thái treo cảm xúc”. Thậm chí, hành vi này bị cho là thiếu lịch sự, thiếu thiện chí, đặc biệt trong bối cảnh giao tiếp khách hàng.

Một biểu hiện nhiều góc nhìn

Tuy nhiên, không phải tất cả đều nhìn hiện tượng này với con mắt tiêu cực. Một bộ phận người trẻ cho rằng ánh nhìn “trống rỗng” ấy thực chất là khoảng lặng để họ xử lý thông tin trước khi phản hồi đặc biệt trong những tình huống đối diện với các yêu cầu phi lý hoặc giao tiếp gượng gạo. Một TikToker thuộc Gen Z bình luận: “Đôi khi chúng tôi không phản ứng ngay không phải vì thờ ơ mà chỉ vì… quá choáng váng trước câu hỏi”.

Cũng có những người thẳng thắn thừa nhận rằng họ không giỏi xã giao và không muốn gồng mình tỏ ra thân thiện. Với họ, giao tiếp tối giản và trung thực về mặt cảm xúc là ưu tiên hàng đầu. Điều này đặt ra câu hỏi: liệu sự thay đổi trong cách biểu đạt cảm xúc có nhất thiết đồng nghĩa với sự xuống cấp của kỹ năng giao tiếp?

Sự bất đồng quanh “ánh mắt Gen Z” phần nào cho thấy khoảng cách thế hệ chưa từng được lấp đầy. Gen Z lớn lên trong môi trường công nghệ số, giao tiếp phần lớn thông qua màn hình, nơi biểu cảm không cần đến ánh mắt trực tiếp. Trong khi đó, các thế hệ đi trước vốn quen với sự linh hoạt trong giao tiếp truyền thống nơi lời chào, ánh mắt thân thiện và phản hồi nhanh là tiêu chuẩn ứng xử.

Ngoài ra, ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 cũng khiến không ít người trẻ bị gián đoạn quá trình rèn luyện kỹ năng mềm trong giai đoạn trưởng thành. Thêm vào đó, chứng lo âu xã hội ngày càng phổ biến ở Gen Z cũng là yếu tố khiến họ chọn cách tương tác trầm lặng thay vì đối đầu bằng cảm xúc.

Giao tiếp không lời là biểu hiện hay rào cản?

Câu chuyện về ánh mắt của Gen Z có thể nhỏ, nhưng lại phản ánh một chủ đề lớn hơn: cách chúng ta đánh giá và kỳ vọng về giao tiếp trong môi trường làm việc đang thay đổi. Trong khi một số người xem sự lặng thinh là thiếu chủ động, thì số khác lại cho rằng đó là hình thức phản hồi – dù không lời nhưng vẫn chứa thông điệp.

Rõ ràng, giao tiếp nơi công sở không chỉ là chuyện lời ăn tiếng nói, mà còn là sự thấu hiểu giữa các thế hệ – điều mà chỉ khi có sự quan sát cởi mở và đối thoại hai chiều, mới có thể tìm được điểm chung.