Suốt nhiều thập kỷ, người trẻ châu Á được dạy rằng: “Chỉ cần chăm chỉ, tương lai sẽ tươi sáng.” Nhưng trong thời đại mà giá nhà vượt xa thu nhập, việc làm ngày càng bấp bênh, niềm tin ấy đang dần tan vỡ.
Tại Seoul, “geunyang swim” – xu hướng “chỉ nghỉ ngơi” trở thành lối sống được hàng trăm nghìn người trẻ theo đuổi. Họ không còn hứng thú với văn phòng, chức danh hay đồng phục công sở. “Tôi không cần thăng tiến, chỉ cần đủ tiền đi du lịch và sống thoải mái,” Lee Sang-won (26 tuổi) chia sẻ.
Cũng giống Hàn Quốc, giới trẻ Nhật Bản tìm thấy sự an nhiên trong những điều nhỏ bé. “Satori sedai” – hay “thế hệ giác ngộ” – chọn uống cà phê, xem anime, làm việc bán thời gian thay vì phấn đấu cho những ước mơ xa xỉ.“Càng lên cao, càng mất tự do. Về nhà đúng giờ là hạnh phúc,” Rio Yamamoto (25 tuổi, Tokyo) nói.
Theo giáo sư Izumi Tsuji (Đại học Chuo), sự chuyển dịch này không phải là sự buông xuôi mà là hành trình tái định nghĩa thành công. “Họ chọn sống theo cách của riêng mình, không vì áp lực xã hội, mà vì lòng yêu cuộc sống,” ông nhận định.
Đến năm 2018, Nhật Bản đã có 1,4 triệu người trẻ thuộc nhóm freeter – làm việc tự do, ngắn hạn, không ràng buộc. Một thế hệ đang trưởng thành với triết lý “ít hơn, nhưng đủ hơn”.
“Nằm thẳng” ở Trung Quốc, “sống sót” ở Đông Nam Á
Tại Trung Quốc, khái niệm “tang ping” – “nằm thẳng” bùng nổ như lời phản kháng của giới trẻ trước văn hóa làm việc 996 (9 giờ sáng – 9 giờ tối, 6 ngày/tuần).
Xu Ruiyang (25 tuổi, tỉnh Sơn Đông) nói thẳng: “Tôi không còn mục tiêu gì. Làm việc chăm chỉ cũng không giúp mua nổi nhà.” Khi kinh tế giảm tốc và thất nghiệp tăng cao, nhiều người thậm chí bước sang giai đoạn “bai lan” – “để mặc mọi thứ thối rữa”.
Còn ở Philippines, “thành công” giờ đây chỉ gói gọn trong hai chữ sinh tồn. Gần 80% người trẻ muốn ra nước ngoài làm việc, và kiều hối chiếm đến 9% GDP năm 2024. Ở Thái Lan, hàng triệu thanh niên rơi khỏi hệ thống giáo dục – việc làm sau đại dịch. Còn tại Indonesia, cứ 6 người trẻ thì có 1 người thất nghiệp.
Không còn tin vào lời hứa “nỗ lực sẽ được đền đáp”, họ chọn sống thực tế hơn: làm việc ngắn hạn, tự kinh doanh nhỏ, hoặc chỉ đơn giản là… nghỉ ngơi. Dưới góc nhìn xã hội, đó không phải là sự yếu đuối mà là phản ứng sinh tồn của một thế hệ trưởng thành trong bất ổn.
Thế hệ trẻ châu Á đang bước ra khỏi “công thức thành công” cũ để viết lại định nghĩa mới của riêng mình. Trong một thế giới đầy áp lực và biến động, họ không còn tìm kiếm vinh quang, mà chỉ cần một điều: bình yên trong tâm trí.
