Báo cáo của iPOS.vn công bố ngày 10-10 cho thấy, số lượng cửa hàng ẩm thực giảm mạnh so với cuối năm 2024. Trong đó, nhóm cửa hàng nhỏ và mô hình thử nghiệm chiếm phần lớn số lượng ngừng hoạt động, phản ánh thực tế “mở nhanh – đóng nhanh – học nhanh” đang lan rộng trên toàn thị trường.
Nhiều chủ quán thừa nhận, việc thiếu năng lực tài chính, khó khăn trong quản lý vận hành và sức mua sụt giảm khiến mô hình kinh doanh không thể duy trì sau vài tháng thử nghiệm. Đặc biệt, nhóm cửa hàng nhỏ mở ra theo xu hướng hoặc phong trào ngắn hạn thường dễ bị đào thải sớm.
Chu kỳ “thanh lọc tự nhiên” của ngành F&B
Theo phân tích của iPOS.vn, tình trạng sụt giảm số lượng cửa hàng 6 tháng đầu năm là hiện tượng mang tính chu kỳ. Năm 2024, thị trường từng ghi nhận khoảng 30.000 cửa hàng đóng cửa trong giai đoạn đầu năm, tương đương mức giảm 3,9%. Tuy nhiên, đến cuối năm, số điểm bán mới mở bù đắp trở lại, đưa tổng số lên 323.010 cửa hàng.
Điều này cho thấy 6 tháng đầu năm thường là thời điểm doanh nghiệp tiến hành rà soát, điều chỉnh và sàng lọc hoạt động kinh doanh. Đây cũng là giai đoạn thị trường “thanh lọc tự nhiên”, trước khi bước vào chu kỳ mở rộng và tái cơ cấu mạnh hơn ở nửa cuối năm.
Trong bối cảnh nhiều cửa hàng nhỏ buộc phải rút lui, các thương hiệu lớn đang chuyển hướng chiến lược theo hướng nâng cấp chất lượng dịch vụ và không gian.
Tiêu biểu, thương hiệu Starbucks đã đóng cửa cửa hàng Starbucks Reserve Hàn Thuyên vào tháng 8-2024, đồng thời khai trương các điểm mới tại Trung tâm thương mại Bitexco và Diamond Plaza Lê Duẩn (TP.HCM). Động thái này cho thấy xu hướng “đóng để mở cao hơn”, khi doanh nghiệp rời khỏi mặt bằng kém hiệu quả để đầu tư vào vị trí biểu tượng, tập trung xây dựng trải nghiệm khách hàng và hình ảnh thương hiệu.
Theo đánh giá của các chuyên gia, việc tái cấu trúc của nhóm thương hiệu lớn góp phần tạo ra mặt bằng mới cho thị trường, mở ra cơ hội cho các doanh nghiệp có năng lực vận hành, nguồn vốn và định vị rõ ràng phát triển bền vững hơn.
Áp lực giá và sự thay đổi trong hành vi tiêu dùng
Báo cáo cũng cho thấy gần 55% thương hiệu đã tăng giá bán trong 6 tháng đầu năm, trong khi chỉ 7,7% người tiêu dùng cho biết chi tiêu nhiều hơn. Đáng chú ý, 38% người tiêu dùng cho rằng họ đã cắt giảm chi tiêu, thể hiện tâm lý thắt chặt trong bối cảnh kinh tế có nhiều biến động.
Tuy nhiên, 61% khách hàng vẫn lựa chọn quay lại các cửa hàng quen thuộc dù giá tăng. Theo nhận định từ iPOS.vn, người tiêu dùng không rời bỏ sản phẩm vì giá cao mà vì họ cảm thấy trải nghiệm không còn tương xứng với giá trị bỏ ra.
Các chuyên gia nhận định, thị trường F&B đang bước vào giai đoạn đòi hỏi sự chuyên nghiệp cao hơn. Những thương hiệu có khả năng nắm bắt xu hướng tiêu dùng, tối ưu vận hành và tạo giá trị thực cho khách hàng sẽ có cơ hội duy trì và phát triển. Ngược lại, các mô hình thiếu định hướng rõ ràng, chạy theo phong trào hoặc thiếu năng lực tài chính sẽ khó tồn tại trong bối cảnh hiện nay.
