Về thăm huyện Mang Thít, Vĩnh Long, du khách không khỏi ấn tượng bởi những lò gốm, lò gạch cổ kính trải dài dọc theo dòng sông, tạo nên một khung cảnh đậm chất hoài niệm. Những lò gạch hình trụ vươn cao, phủ đầy rêu phong theo năm tháng, mang đến cảm giác như lạc vào một không gian của những thập kỷ trước, nơi nghề làm gốm đã tồn tại và phát triển hơn 100 năm.
Hành trình phát triển của làng nghề
Làng nghề gốm ở Mang Thít có lịch sử hơn một thế kỷ, từng là trung tâm sản xuất gạch và gốm đỏ lớn nhất Đồng bằng sông Cửu Long. Vào thời kỳ hưng thịnh, làng nghề này cung cấp sản phẩm không chỉ cho thị trường trong nước mà còn xuất khẩu ra nước ngoài. Những lò gạch nối tiếp nhau chạy dọc ven sông tạo ra một cảnh tượng đặc trưng, thu hút sự tò mò của nhiều người.
Tuy nhiên, nghề làm gạch đã trải qua nhiều thăng trầm. Đỉnh cao của làng nghề này diễn ra vào những năm 1980, khi hàng nghìn lò gạch hoạt động rầm rộ, mang lại công ăn việc làm cho hàng nghìn công nhân. Nhưng đến đầu những năm 2000, làng nghề dần suy giảm do chi phí sản xuất tăng cao và sự thay đổi trong nhu cầu thị trường. Ngày nay, chỉ còn lại một số lò gạch vẫn duy trì hoạt động, trong khi nhiều lò khác đã bị bỏ hoang, trở thành những di tích sống động của một thời vàng son.
Nghệ thuật từ đôi bàn tay
Mỗi lò gạch ở đây không chỉ đơn thuần là nơi sản xuất mà còn là một tác phẩm nghệ thuật được xây dựng công phu từ hàng chục nghìn viên gạch thẻ. Để hoàn thiện một lò gạch, thường cần đến 10 thợ và mất khoảng nửa tháng mới hoàn thành. Sau đó, quá trình nung gạch kéo dài thêm 20 ngày, sử dụng nguyên liệu tro trấu để tiết kiệm chi phí, tạo nên những viên gạch đỏ đặc trưng của vùng đất này.
Lò gạch có chiều cao từ 7 đến 12 mét, mang hình dáng tròn đặc trưng, nhỏ dần về phía đỉnh, tạo nên một vẻ đẹp độc đáo và thu hút. Ngày nay, ngoài việc sản xuất, những lò gạch này còn trở thành điểm đến hấp dẫn cho du khách, nơi họ có thể tận mắt chứng kiến quá trình làm gốm và khám phá văn hóa làng nghề truyền thống.
Vẻ đẹp trầm mặc thu hút du khách
Không chỉ là nơi sản xuất, làng gốm ở Mang Thít còn là điểm đến check-in nổi tiếng. Du khách thường chọn khu vực ven sông Cổ Chiên để khám phá và chụp hình, nơi có nhiều lò gạch cổ kính, cũ kỹ nằm san sát nhau. Khung cảnh mộc mạc, những sân phơi gạch với những lò hình trụ đặc trưng tạo nên một bức tranh đầy hoài cổ và lãng mạn.
Lan Anh, một du khách từ TP HCM, chia sẻ: “Khi đến đây, tôi thực sự ấn tượng bởi những lò gạch trải dài ven sông, cảm giác như được trở về quá khứ, sống trong không gian của làng nghề xưa. Được trải nghiệm cách làm gốm và tìm hiểu về lịch sử nơi đây là một trải nghiệm vô cùng thú vị.”
Tương lai của làng nghề
Dù đối mặt với nhiều khó khăn, những người dân nơi đây vẫn luôn hy vọng giữ gìn và phát triển làng nghề. Các lò gạch còn lại không chỉ tiếp tục sản xuất mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc bảo tồn văn hóa địa phương. Với tiềm năng du lịch ngày càng phát triển, làng nghề Mang Thít có thể sẽ mở ra một hướng đi mới, trở thành điểm đến thu hút không chỉ du khách trong nước mà còn bạn bè quốc tế.
Làng nghề gạch, gốm ở Mang Thít không chỉ là nơi lưu giữ những giá trị văn hóa truyền thống mà còn là minh chứng sống động cho sức sống bền bỉ và tình yêu nghề của người dân vùng đất Đồng bằng sông Cửu Long.
