Không cần “concept cầu kỳ”, cũng không nhờ đến influencer hay chiến dịch marketing, “xá xị cà lem” vẫn lọt top từ khóa hot nhất trên TikTok trong những ngày đầu tháng 4. Một đoạn nhạc chế “đi vào lòng đất” nhưng lạ kỳ thay lại “đi vào lòng người”, khiến dân mạng không ngừng chia sẻ, nhại lại và… hỏi nhau: “Ủa, đây là món gì vậy?”
Với Gen Z, đó có thể chỉ là một trend. Nhưng với thế hệ 8x, 9x, đó là hồi chuông gợi nhớ khi chỉ cần một lon xá xị và que cà lem là đủ để mùa hè rực rỡ hẳn lên.
Trước thời kỳ những thương hiệu nước giải khát quốc tế tràn ngập thị trường Việt Nam, xá xị Chương Dương từng là lựa chọn sang chảnh của mọi bàn tiệc. Vị ngọt nhẹ, mùi thơm đặc trưng cùng màu nâu sóng sánh khiến xá xị trở thành “linh hồn” của những cái Tết xưa, khi được rót ra ly thủy tinh và dùng chung với bánh mứt.
Không lon bạc lấp lánh, không slogan đắt tiền, xá xị Chương Dương đơn giản chỉ là… một phần ký ức. Dù giờ đây thương hiệu vẫn tồn tại, nhưng sự ấm áp thuở ấy có lẽ chỉ còn tìm thấy qua những đoạn clip “xá xị cà lem” đang viral.
Cà lem không cần topping vẫn ngon như thời gian
Trẻ em miền Nam xưa chẳng gọi là “kem cây” hay “kem que” như bây giờ. Họ gọi bằng cái tên thân thương: cà lem. Những xe đẩy với tiếng chuông leng keng từ xa đã đủ khiến lũ trẻ chạy ào ra ngõ, miệng cười tít mắt chờ được cầm que kem lạnh tan trên đầu lưỡi.
Cà lem là kem thủ công, không có hộp đẹp, không có nhãn hiệu, chỉ có… hạnh phúc. Có thể là vị dừa béo thơm, đậu xanh bùi bùi hay cacao đậm đà. Không phải món ăn vặt, mà là phần thưởng cho những buổi trưa học bài chăm chỉ hay đơn giản chỉ là… niềm vui không điều kiện.
Tại sao Gen Z lại phát sốt vì món mình chưa từng ăn?
Trend “xá xị cà lem” không đơn thuần chỉ là trào lưu giải trí. Đó là hiện tượng văn hóa khi Gen Z vô tình (hoặc cố ý) trở thành những người kể lại ký ức bằng chính ngôn ngữ của thế hệ mình: mạng xã hội. Dù chưa từng nếm thử xá xị hay cà lem “real”, nhưng sự kết nối giữa cảm xúc và trí tưởng tượng vẫn đủ để tạo ra một làn sóng đồng cảm mạnh mẽ.
Nhiều bạn trẻ bắt đầu tìm mua lại xá xị Chương Dương trên các sàn TMĐT, thử làm cà lem bằng khuôn tại nhà, hoặc đơn giản chỉ là… để lại bình luận: “Ước gì mình được sinh ra sớm hơn để ăn món này!”.
Giữa một thế giới tràn ngập thông tin, trend nào rồi cũng nhanh chóng bị thay thế. Nhưng “xá xị cà lem” lại sống lâu hơn dự kiến, vì nó không chỉ là trend mà là cầu nối giữa ký ức và hiện tại, giữa những người từng sống trong thời không có mạng và thế hệ sinh ra cùng mạng xã hội.
Và có lẽ, điều làm món ăn này viral không nằm ở hương vị, mà ở chỗ: người ta được dịp nhớ về hoặc tưởng tượng về một thời đã xa, nơi những điều giản dị từng khiến người ta thấy hạnh phúc.
