Chỉ cần lướt TikTok vài phút, không khó để bắt gặp loạt tài khoản mang tên “Jollibee” kèm hậu tố địa danh như “Jollibee Biên Hòa”, “Jollibee Bình Dương”, hay thậm chí biến tấu thành “Jollibee ăn cơm tấm”, “Jollibee bánh cuốn”. Những cái tên này khiến không ít người lầm tưởng đây là cách làm truyền thông mới mẻ của thương hiệu gà rán nổi tiếng đến từ Philippines.
Tuy nhiên, hầu hết các tài khoản này được lập ra chỉ để tung hứng trong phần bình luận video. Từ những câu bông đùa như “các con ong mới là chân ái” cho đến những phát ngôn có phần quá đà, không ít trong số đó đã đi xa khỏi ranh giới vui nhộn ban đầu.
Thậm chí, không chỉ Jollibee, các thương hiệu khác từ pizza, chuỗi nhà thuốc đến hãng hàng không cũng bị kéo vào làn sóng giả mạo này như thể mọi cái tên đều có thể trở thành nguyên liệu chế meme, bất kể hình ảnh doanh nghiệp bị ảnh hưởng ra sao.
Sự hài hước có cần giới hạn?
Hiện tượng các tài khoản giả mạo thương hiệu mang tính châm biếm, trào phúng không phải điều mới mẻ trong thế giới mạng xã hội. Tuy nhiên, theo chuyên gia truyền thông Lê Minh Tâm, ranh giới giữa “meme marketing” và “content thiếu kiểm soát” là vô cùng mong manh.
Anh Tâm nhận định: “Hài hước mà không kiểm soát dễ trở thành vô duyên. Một thương hiệu toàn cầu từng phải xin lỗi công khai vì đăng tải nội dung tưởng như vui nhộn nhưng lại vô tình giễu nhại nỗi đau cộng đồng.”
Trên thực tế, đã từng có những chiến dịch truyền thông “bắt trend” sai cách khiến doanh nghiệp phải hứng chịu khủng hoảng, mất điểm trong mắt người tiêu dùng chỉ vì một dòng caption cợt nhả tưởng vô hại.
Với đặc trưng văn hóa mạng đầy sáng tạo và ngẫu hứng, giới trẻ hoàn toàn có thể tạo ra những nội dung thú vị. Tuy nhiên, khi làm mờ đi ranh giới giữa “giả lập để vui” và “giả mạo thương hiệu”, hệ lụy không chỉ gói gọn trong vài giây cười cợt.
Cảnh báo từ nền tảng và thương hiệu: Không phải ai cũng im lặng
Trước tốc độ lan truyền chóng mặt, một số nhãn hàng đã lên tiếng khẳng định các tài khoản giả danh không phải do họ quản lý. Đồng thời, TikTok cũng đã có quy định rõ ràng về tiêu chuẩn cộng đồng, trong đó nghiêm cấm hành vi giả mạo tổ chức, cá nhân để gây hiểu lầm hoặc tạo nội dung không phù hợp.
Ngoài rủi ro truyền thông, những trò đùa “nhái thương hiệu” còn có thể mở đường cho các hành vi xấu hơn như lan truyền tin giả, bán hàng kém chất lượng dưới mác thương hiệu uy tín, gây nhiễu loạn lòng tin người dùng.
Sự xuất hiện ồ ạt của các tài khoản “giả vờ hài hước” cho thấy một thực tế: Gen Z đang đứng trước câu hỏi lớn về giới hạn sáng tạo trên môi trường số. Hài hước không đồng nghĩa với vô trách nhiệm.
Khi công cụ sáng tạo nằm trong tay mỗi cá nhân, việc ý thức về hậu quả trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Không thể phủ nhận rằng các “content giả lập” giúp người dùng TikTok tương tác, lan tỏa năng lượng tích cực. Tuy nhiên, điều gì xảy ra nếu các tài khoản này đưa ra thông tin sai lệch, phát ngôn thiếu văn hóa hoặc gây tổn hại đến cộng đồng?
Vấn đề không nằm ở việc trào lưu có nên tồn tại hay không, mà ở cách chúng ta định nghĩa “giới hạn của vui vẻ”. Khi sự hài hước đánh đổi bằng hình ảnh thương hiệu, sự thật hay niềm tin của cộng đồng liệu nó còn đáng cười?
