Ngày 7/11, tại phiên đấu giá của Sotheby’s New York, bức tranh chân dung nhà khoa học máy tính Alan Turing do robot Ai-Da thực hiện đã được bán với giá 1,08 triệu USD, vượt xa mức dự kiến ban đầu từ 120.000 đến 180.000 USD. Tác phẩm mang tên “AI God: Portrait of Alan Turing” cao 2,2m, trải qua 27 lượt trả giá trước khi thuộc về một khách hàng giấu tên. Đây được xem là sự kiện lịch sử, không chỉ trong thị trường mỹ thuật mà còn với ngành trí tuệ nhân tạo (AI).
Theo đại diện Sotheby’s, “AI God” không chỉ là một tác phẩm nghệ thuật mà còn khơi dậy những cuộc thảo luận về sự hội tụ giữa công nghệ và sáng tạo. Thành công của Ai-Da chứng minh rằng AI có thể góp phần định nghĩa lại cách con người cảm nhận và tạo ra nghệ thuật.
Ai-Da là robot hình người được phát triển bởi Aidan Meller, một chuyên gia nghệ thuật đương đại người Anh. Được đặt theo tên Ada Lovelace nhà lập trình viên đầu tiên của thế giới Ai-Da ra mắt vào năm 2019 sau khi Meller hợp tác với các chuyên gia AI từ đại học Oxford và Birmingham.
Robot này được lập trình để có thể vẽ, tô màu, điêu khắc, và sáng tác thơ. Với công nghệ tiên tiến, Ai-Da sử dụng máy ảnh tích hợp trong mắt để quan sát, phân tích hình ảnh và chuyển đổi thành bản phác thảo. Đặc biệt, cánh tay robot của Ai-Da chỉ có thể vẽ trên các mặt phẳng nhỏ, các phần vẽ riêng lẻ sau đó được ghép lại và in bằng máy in 3D để hoàn thiện bức tranh.
Ông Aidan Meller tiết lộ rằng ý tưởng chọn Alan Turing làm nhân vật chính xuất phát từ cuộc thảo luận về “AI vì mục tiêu tốt đẹp”. Turing, nhà toán học và mật mã học người Anh, không chỉ được biết đến với những đóng góp trong Thế chiến II mà còn với các nghiên cứu tiên phong về trí tuệ nhân tạo.
Trong quá trình sáng tạo, Ai-Da vẽ 15 bức tranh nhỏ, mỗi bức là một góc nhìn khác nhau về gương mặt Turing. Tông màu trầm cùng các đường nét phá cách trong tranh gợi lên những thử thách mà chính Turing từng cảnh báo về việc quản lý AI. Meller nhận xét: “Tác phẩm mang vẻ đẹp kỳ ảo và ám ảnh, nhấn mạnh mối liên hệ giữa công nghệ và các tác động xã hội, đạo đức.”
Tuy đạt được mức giá cao ngất ngưởng, tác phẩm của Ai-Da không tránh khỏi những tranh cãi. Nhà phê bình Alastair Sooke từ tờ The Telegraph mô tả sự kiện này giống như việc “động vật được dạy vẽ tranh một cách tinh tế”. Nhiều người vẫn hoài nghi liệu AI có thể thay thế được sức sáng tạo độc nhất vô nhị của con người trong nghệ thuật.
Tuy nhiên, chính Ai-Da cũng khẳng định rằng cô chỉ “vẽ những gì mình thấy” và không có trí tưởng tượng giống như con người. Điều này đặt ra câu hỏi liệu AI có thể vượt qua giới hạn của việc sao chép và tiến tới sáng tạo độc lập hay không.
Với mức giá 1,08 triệu USD, bức tranh chân dung Alan Turing của Ai-Da không chỉ đánh dấu bước tiến vượt bậc của trí tuệ nhân tạo trong nghệ thuật mà còn khơi mào cuộc tranh luận lớn về vai trò của công nghệ trong sáng tạo. Tác phẩm này không chỉ phản ánh tài năng của robot mà còn là lời cảnh báo về trách nhiệm của con người trong việc phát triển và quản lý AI.
