Trong kỷ nguyên số, điện thoại thông minh trở thành vật dụng không thể thiếu, nhưng đồng thời cũng tiềm ẩn những nguy cơ nghiêm trọng cho quyền riêng tư. Trước tình trạng dữ liệu cá nhân bị thu thập và rò rỉ ngày càng gia tăng, Cơ quan An ninh Quốc gia Hoa Kỳ (NSA) đã phát đi cảnh báo khẩn, yêu cầu người dùng iPhone và Android ngay lập tức vô hiệu hóa tính năng theo dõi vị trí để giảm thiểu nguy cơ lộ thông tin nhạy cảm.
Rủi ro từ việc theo dõi vị trí không chỉ dừng lại ở việc bạn bị giám sát, mà còn liên quan đến các vụ rò rỉ dữ liệu nghiêm trọng. Điển hình là vụ việc Gravy Analytics công ty thu thập và xử lý dữ liệu vị trí người dùng bị tấn công bởi tin tặc. Theo báo cáo, lượng lớn thông tin cá nhân bị đánh cắp, bao gồm cả thói quen di chuyển, danh sách khách hàng và tọa độ cụ thể của những địa điểm nhạy cảm như Nhà Trắng, Vatican hay các căn cứ quân sự.
Đáng chú ý, ngay cả các ứng dụng tưởng chừng vô hại như Candy Crush, Tinder, hoặc các ứng dụng theo dõi sức khỏe cũng trở thành nguồn thu thập dữ liệu. Những nền tảng này tham gia vào một quy trình phức tạp gọi là “đấu thầu theo thời gian thực” (Real-Time Bidding – RTB), trong đó dữ liệu của bạn được chia sẻ với hàng loạt nhà quảng cáo và môi giới dữ liệu. Quy trình này không chỉ xâm phạm quyền riêng tư mà còn tạo điều kiện cho các đối tượng xấu khai thác thông tin để thực hiện hành vi nguy hiểm.
Không chỉ điện thoại thông minh, các thiết bị đeo tay, máy theo dõi sức khỏe và hệ thống IoT (Internet of Things) trong gia đình cũng có thể trở thành nguồn rò rỉ dữ liệu vị trí. Những thiết bị này thường thu thập thông tin chi tiết về thói quen hàng ngày, địa điểm lui tới và có thể bị khai thác để phục vụ mục đích xấu.
Ủy ban Thương mại Liên bang Hoa Kỳ (FTC) gần đây đã cấm Gravy Analytics và các công ty liên quan bán dữ liệu vị trí nhạy cảm. FTC khẳng định rằng hành vi này không chỉ vi phạm pháp luật mà còn là một hình thức xâm phạm quyền riêng tư trắng trợn. Tuy nhiên, ngay cả với những động thái quyết liệt này, trách nhiệm bảo vệ thông tin cá nhân vẫn phụ thuộc phần lớn vào ý thức của người dùng.
Trước những mối đe dọa ngày càng nghiêm trọng, NSA đã đưa ra một số biện pháp cụ thể giúp người dùng bảo vệ dữ liệu cá nhân:
Tắt tính năng theo dõi vị trí
Chỉ bật tính năng này khi thật sự cần thiết. Để tắt, trên iPhone, vào Cài đặt > Quyền riêng tư & Bảo mật > Dịch vụ Định vị. Trên Android, vào Cài đặt > Quyền riêng tư > Dịch vụ Định vị để vô hiệu hóa.
Giới hạn quyền truy cập ứng dụng
Hạn chế quyền truy cập vị trí của các ứng dụng. Bạn có thể cấp quyền “chỉ khi sử dụng ứng dụng” thay vì để quyền truy cập liên tục.
Xóa hoặc thiết lập lại ID quảng cáo thường xuyên
Điều này giúp giảm thiểu việc bị theo dõi bởi các nhà quảng cáo. Trên iPhone, truy cập Settings > Privacy > Tracking và tắt tùy chọn cho phép ứng dụng yêu cầu theo dõi.
Kiểm tra và gỡ bỏ ứng dụng không cần thiết
Thường xuyên kiểm tra danh sách các ứng dụng đã được cấp quyền truy cập vị trí và vô hiệu hóa những ứng dụng không thực sự cần thiết.
Sử dụng chế độ bảo mật cao hơn
Với những người có yêu cầu bảo mật cao, NSA khuyến nghị tắt toàn bộ dịch vụ định vị, vô hiệu hóa WiFi và mạng di động khi không sử dụng.
