Thuộc phường Ninh Hà, thị xã Ninh Hòa (Khánh Hòa), làng Hà Liên khiến du khách ngỡ ngàng bởi cảnh quan độc đáo khi nhìn từ trên cao: một ngôi làng nhỏ nổi bật giữa đầm Nha Phu, chỉ có duy nhất một con đường bộ dẫn vào. Dù không nằm trong các tuyến du lịch đại trà, ngôi làng hơn 300 năm tuổi vẫn ngày càng được chú ý nhờ vẻ đẹp dung dị, gợi nhớ một miền quê Việt giữa thiên nhiên nguyên sơ.
Ngôi làng cổ giữa lòng đầm Nha Phu
Nằm cách trung tâm thành phố Nha Trang khoảng 30 km về phía Bắc, Hà Liên là một trong những ngôi làng cổ hiếm hoi còn giữ được dáng hình truyền thống tại Khánh Hòa. Với diện tích khoảng 2 ha, làng nằm lọt thỏm giữa vùng đầm Nha Phu rộng lớn, ngay dưới chân núi Hòn Hèo, giáp cửa biển, được bao quanh bởi hệ thống ao đầm và hồ nước mênh mông.
Từ trên cao, Hà Liên hiện lên như một cánh diều lớn sải cánh giữa thiên nhiên, những mái nhà ngói đỏ rực gối lên nhau giữa nền xanh biếc của nước đầm và cây cối. Đó là hình ảnh vừa lạ vừa thân quen, khiến nhiều người liên tưởng đến một miền quê Bắc Bộ thu nhỏ, nhưng lại hiện diện ở dải đất duyên hải Nam Trung Bộ.
Làng Hà Liên gần như bị cô lập khỏi bên ngoài, với chỉ duy nhất một con đường bê tông dài khoảng 1 km dẫn thẳng vào làng. Bốn phía còn lại là nước đầm bao bọc. Nhờ vị trí địa lý đặc biệt, ngôi làng giữ được không gian yên tĩnh, tránh xa sự xô bồ, phát triển đô thị hóa diễn ra tại các khu vực lân cận.
Ngoài đường bộ, du khách cũng có thể tiếp cận Hà Liên bằng đường thủy, theo các tour du ngoạn trên vịnh Nha Trang – Vân Phong, xuất phát từ cảng Đá Chồng (Vĩnh Lương). Với khách tự túc, đường vào làng có thể tìm thấy dễ dàng qua ứng dụng bản đồ số, thuận tiện cho cả xe máy lẫn ô tô cá nhân.
Theo người dân bản địa, Hà Liên đã tồn tại từ thời nhà Nguyễn, với lịch sử hơn 370 năm. Trải qua nhiều biến động, làng vẫn giữ lại được nhiều nét đặc trưng truyền thống trong kiến trúc và sinh hoạt. Trung tâm của làng là chùa Huệ Liên – một ngôi chùa cổ nằm ngay đầu làng, không chỉ là nơi sinh hoạt tâm linh mà còn là biểu tượng văn hóa lâu đời của cộng đồng cư dân nơi đây.
Hiện tại, làng có hơn 300 hộ dân với khoảng 1.000 nhân khẩu. Hầu hết nhà cửa trong làng là nhà cấp 4 mái ngói đỏ, nằm san sát, tạo nên diện mạo đặc trưng không dễ nhầm lẫn khi nhìn từ trên cao.
Nhịp sống vùng đầm: chậm rãi nhưng nhộn nhịp
Cuộc sống ở Hà Liên gắn chặt với sông nước, biển cả. Người dân chủ yếu làm nghề khai thác và nuôi trồng thủy sản. Những chiếc ghe, thuyền nhỏ ra vào đầm mỗi sáng sớm, tiếng cười nói rộn ràng từ chợ cá sớm, hay hình ảnh người dân ngồi vá lưới trước hiên nhà… đều mang lại cảm giác yên bình, chân chất.
Du khách đến đây vào buổi sớm có thể hòa mình vào nhịp sống lao động của ngư dân, còn khi chiều buông, có thể cùng người bản xứ xuống đầm kéo lưới, bắt cá tôm, hoặc ngồi thuyền dạo quanh các con nước để cảm nhận làn gió mặn mòi thổi từ biển.
Bên cạnh cảnh quan độc đáo, ẩm thực Hà Liên cũng là điểm nhấn đáng nhớ. Các món ăn như tôm hấp, cá nướng, bún cá ngừ hay mực rim mắm đều được chế biến từ nguyên liệu tươi sống do chính người dân đánh bắt trong ngày. Vị ngọt tự nhiên của hải sản kết hợp cách chế biến đơn giản càng làm bật lên sự đậm đà, mộc mạc của ẩm thực làng biển.
Năm 2024, Hà Liên được vinh danh trong danh sách “Top 7 cảnh đẹp bất ngờ nhìn từ không trung” do Tạp chí Sài Gòn Tiếp Thị bình chọn trong khuôn khổ giải thưởng “Ấn tượng Việt Nam”. Những thước phim flycam lan tỏa trên mạng xã hội góp phần đưa hình ảnh ngôi làng nhỏ bé nhưng đầy sức hút này đến gần hơn với công chúng.
Khác với các điểm đến đã được thương mại hóa, Hà Liên giữ nguyên vẻ nguyên sơ, gợi nhiều cảm xúc về một làng quê Việt xưa – nơi con người sống hòa mình cùng thiên nhiên, không gian yên bình len lỏi trong từng góc nhỏ.
