Khác biệt hoàn toàn với suy nghĩ ban đầu về “bún”, bún sông không phải một món ăn làm từ bột hay rong biển mà là tên gọi của một loài sinh vật sống trong vùng nước lợ giao thoa giữa sông Cu Đê và biển Nam Ô, Đà Nẵng. Loài sinh vật này có hình dạng như những sợi bún dài, xoăn mềm mại, nhẹ nhàng bơi lượn như sứa trong làn nước trong veo, xanh mát.
Bún sông thường xuất hiện nhiều nhất từ cuối tháng Giêng đến tháng 3 âm lịch khi dòng sông Cu Đê trở nên trong xanh, mát lạnh. Việc thu hoạch bún sông không hề đơn giản, người dân phải lặn sâu xuống đáy sông, nơi có thể sâu đến 5 mét, để xúc từng mảng nhỏ bún tươi, cuộn tròn như những cuộn mì trứng màu xanh nõn, óng ánh dưới ánh nắng. Những sợi bún không giữ được độ tươi ngon sẽ bị thả lại xuống nước để bảo vệ nguồn lợi tự nhiên.
Sau khi thu hoạch, bún được rửa sạch nhiều lần và ngâm qua đêm nhằm giảm bớt vị mặn đặc trưng từ nước lợ. Khi sơ chế, bún giữ được màu xanh nhẹ và những chấm li ti đặc trưng, chuẩn bị cho bước chế biến tiếp theo.
Cách thưởng thức bún sông phổ biến nhất chính là món gỏi bún sông, một sự phối hợp tinh tế giữa vị giòn mát của bún, vị ngọt đậm đà của tôm đất và thịt ba chỉ luộc thái nhỏ. Những nguyên liệu được hòa quyện cùng rau thơm tươi như húng lủi, quế, rau má, rau diếp cá, điểm xuyết chút lạc rang giã dập và nước mắm chua ngọt tạo nên một trải nghiệm vị giác khác biệt.
Điều làm nên sự độc đáo của món gỏi này là sự đơn giản trong cách chế biến nhưng lại đòi hỏi sự tinh tế cao. Bún chỉ được trụng qua nước sôi nhanh để giữ độ giòn và ráo nước, các loại topping được chế biến vừa đủ đậm đà mà không làm át hương vị tươi mới của bún. Rau sống tươi ngon, giòn mát kết hợp với vị mặn nhẹ của bún và vị chua ngọt cân bằng của nước mắm tạo nên món gỏi vừa thanh mát vừa đậm đà, khó có thể tìm thấy ở nơi khác.
Bún sông Cu Đê không chỉ là một món ăn mà còn là biểu tượng của sự hòa hợp giữa thiên nhiên và con người Đà Nẵng. Việc bún chỉ xuất hiện vào một khoảng thời gian rất ngắn trong năm và phụ thuộc vào điều kiện tự nhiên khiến món ăn này trở nên quý hiếm và có giá trị văn hóa đặc biệt. Không phải ai cũng có cơ hội thưởng thức bún sông, và việc giữ gìn nguồn lợi tự nhiên cũng chính là bảo vệ một phần linh hồn ẩm thực địa phương.
Bên cạnh những món ăn phổ biến và được nhiều người biết đến, bún sông Cu Đê góp phần làm đa dạng thêm bức tranh ẩm thực của Đà Nẵng, thu hút những người yêu thích khám phá và trải nghiệm. Đây còn là minh chứng cho sự sáng tạo trong cách tận dụng nguồn nguyên liệu độc đáo của con người nơi đây.
