Theo số liệu từ Tổng cục Thống kê – cơ quan thuộc Bộ Kế hoạch và Đầu tư, trong 5 tháng đầu năm 2025, cả nước có tổng cộng 111.800 doanh nghiệp đăng ký thành lập mới hoặc quay trở lại hoạt động. Trong cùng khoảng thời gian, có 111.600 doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường.
Điểm đáng chú ý là tỷ lệ giữa số doanh nghiệp gia nhập và rời bỏ thị trường xấp xỉ mức 1:1, nghĩa là cứ một doanh nghiệp mới bước vào, lại có một doanh nghiệp rút khỏi hoạt động. Điều này cho thấy áp lực duy trì hoạt động hiện nay là không nhỏ, đặc biệt với nhóm doanh nghiệp nhỏ và vừa – vốn chiếm phần lớn trong hệ sinh thái kinh doanh tại Việt Nam.
Riêng tháng 5, cả nước ghi nhận 15.100 doanh nghiệp thành lập mới và 8.000 doanh nghiệp quay lại hoạt động. Tuy nhiên, song song với đó cũng có 14.368 doanh nghiệp rời khỏi thị trường, bao gồm: 5.920 doanh nghiệp tạm ngừng kinh doanh có thời hạn; 6.535 doanh nghiệp ngừng hoạt động chờ làm thủ tục giải thể và 1.909 doanh nghiệp đã hoàn tất giải thể.
Theo các chuyên gia kinh tế, số lượng doanh nghiệp rút lui mỗi tháng duy trì ở mức hơn 22.000 là điều đáng quan tâm. Đây là dấu hiệu cho thấy nhiều doanh nghiệp đang gặp khó khăn trong việc thích nghi với biến động của thị trường, từ chi phí đầu vào tăng, sức mua sụt giảm đến tiếp cận tín dụng còn hạn chế.
Bức tranh toàn cảnh cũng cho thấy những ngành chịu tác động mạnh nhất vẫn là các lĩnh vực bán lẻ, sửa chữa xe cơ giới và sản xuất công nghiệp. Trong 5 tháng, có hơn 3.500 doanh nghiệp trong lĩnh vực bán buôn, bán lẻ, sửa chữa ô tô, xe máy rút khỏi thị trường – chiếm tỷ trọng cao nhất.
Ngoài ra, ngành công nghiệp chế biến, chế tạo cũng ghi nhận 1.015 doanh nghiệp giải thể. Kết quả điều tra xu hướng sản xuất kinh doanh trong quý II từ Tổng cục Thống kê cho thấy 15% số doanh nghiệp chế biến, chế tạo dự báo tình hình sẽ khó khăn hơn. Trong khi đó, khoảng 40% doanh nghiệp cho rằng hoạt động vẫn duy trì ổn định, số còn lại kỳ vọng tình hình sẽ cải thiện.
Hiện nay, cả nước có khoảng 940.000 doanh nghiệp đang hoạt động. Tuy nhiên, phần lớn là doanh nghiệp quy mô nhỏ, vừa và siêu nhỏ. Đây là nhóm dễ chịu ảnh hưởng khi nền kinh tế đối mặt với các cú sốc từ bên ngoài như thiên tai, dịch bệnh hay bất ổn kinh tế toàn cầu.
Mặc dù mục tiêu đạt 1 triệu doanh nghiệp vào năm 2020 đã được đặt ra, nhưng đến nay vẫn chưa thể cán mốc. Điều này không chỉ phản ánh khó khăn trong việc khuyến khích tinh thần khởi nghiệp mà còn chỉ ra thực trạng nhiều doanh nghiệp mới thành lập không đủ sức bám trụ lâu dài trên thị trường.
