Google Maps – nền tảng bản đồ kỹ thuật số được sử dụng phổ biến trên toàn thế giới không chỉ hỗ trợ người dùng xác định đường đi hay khám phá địa điểm mới. Những ngày gần đây, công cụ này bất ngờ trở thành nơi lưu giữ ký ức, khi hàng loạt người chia sẻ trải nghiệm xúc động: thấy lại hình ảnh người thân đã mất qua tính năng Street View.
Một đoạn video lan truyền trên TikTok ghi lại khoảnh khắc một người dùng phát hiện cha mình đã mất ba năm trước vẫn đứng lặng lẽ trước hiên nhà cũ trong ảnh vệ tinh năm 2019. Dáng người quen thuộc, ánh sáng chiều muộn, khung cảnh tĩnh lặng khiến nhiều người xem không khỏi nghẹn lòng. Bình luận dưới video ngập tràn cảm xúc, từ đồng cảm đến biết ơn vì có thể “gặp lại” người thân theo cách đặc biệt như vậy.
Tính năng Street View cho phép người dùng quan sát các tuyến đường thông qua ảnh chụp toàn cảnh 360 độ. Đặc biệt, trên phiên bản máy tính, Google còn tích hợp tùy chọn xem lại các ảnh cũ nếu dữ liệu vẫn còn lưu trữ. Nhờ đó, nhiều người đã tình cờ thấy hình ảnh người thân đang sinh hoạt thường nhật từ nhiều năm trước – ngồi trước cửa nhà, dắt xe máy ra ngõ, hoặc đơn giản là tưới chậu hoa trước sân.
Đáng chú ý, đây không phải hiện tượng cá biệt tại Việt Nam. Trên các diễn đàn quốc tế như Reddit hay Twitter, không ít người dùng từ Mỹ, Anh, Singapore đến Mexico cũng chia sẻ câu chuyện tương tự. Một nhà văn tại Anh bật khóc khi nhìn thấy bóng dáng mẹ mình sau ô cửa sổ trên Street View. Một người dùng tại Mỹ tìm thấy hình ảnh cha đang cắt cỏ, điều mà gia đình tưởng như đã không thể thấy lại sau khi ông mất.
Sự lan tỏa của hiện tượng này phần nào cho thấy nhu cầu kết nối với quá khứ chưa bao giờ giảm nhiệt, kể cả trong thời đại công nghệ số. Việc Google Maps lưu lại những hình ảnh “bình dị” không dàn dựng, không hiệu ứng lại chính là yếu tố khiến người xem xúc động. Đó không chỉ là cảnh vật, mà còn là mảnh ghép đời sống chân thực, nơi người thân từng hiện diện.
Trong một xã hội mà tốc độ cập nhật được ưu tiên, những hình ảnh cũ thường bị thay thế nhanh chóng. Chính vì thế, nhiều người đã vội vàng chụp màn hình, lưu giữ những khoảnh khắc ấy như một dạng di sản cá nhân. Một bức ảnh tưởng như vô hồn, nhưng với ai đó, đó là tất cả những gì còn lại để nhớ về một người.
Đối với những ai mong muốn “tìm lại quá khứ”, việc sử dụng Google Maps để xem lại ảnh cũ khá đơn giản. Trên máy tính, người dùng chỉ cần truy cập Google Maps, nhập địa chỉ cụ thể, kéo biểu tượng hình người để bật Street View. Tại góc trên bên trái, nếu có dữ liệu, sẽ xuất hiện mục “See more dates” cho phép xem các hình ảnh theo mốc thời gian cụ thể. Trên điện thoại, chức năng này bị giới hạn nhưng vẫn có thể truy cập ảnh 360 độ nếu dữ liệu có sẵn.
Không ít chuyên gia xã hội học nhìn nhận, việc con người tìm về hình ảnh người thân qua Google Maps là biểu hiện cho thấy nhu cầu ghi nhớ, hoài niệm đang ngày càng lớn trong thế giới số. Khi công nghệ gắn liền với mọi mặt đời sống, nó không chỉ tạo ra tương lai mà còn giúp lưu giữ quá khứ đôi khi bằng những cách không ngờ tới.
