Giữa tháng 7, TikTok Shop chính thức triển khai biểu phí mới, trong đó tích hợp dịch vụ trợ giá vận chuyển SFP (Shipping Fee Program) vào chi phí nền tảng. Nếu trước đây gói này là tuỳ chọn với mức 4,5% giá trị đơn hàng (tối đa 30.000 đồng), thì hiện nay đã trở thành mặc định với mọi shop thông thường.
Sự thay đổi này nhanh chóng làm tăng tổng mức chiết khấu mà người bán phải chia sẻ. Ví dụ, các gian hàng thời trang vốn trước đây chỉ đóng 3-4% – giờ đây bị trừ từ 10-12%, chưa kể thêm 5% phí thanh toán cố định. Tổng mức phí có thể chạm ngưỡng 17%, khiến nhiều người bán cá nhân rơi vào thế bị động khi doanh thu sụt giảm rõ rệt.
“Tôi không hiểu vì sao cùng lượng đơn như trước nhưng tiền về ví giảm mạnh. Sau khi kiểm tra thì thấy phí nền tảng tăng đột ngột”, chị Ngọc Lan, người bán đồ trang sức nhỏ trên TikTok Shop cho biết.
Biểu phí được TikTok Shop công khai trên website, phân loại chi tiết theo hàng trăm danh mục sản phẩm. Tuy nhiên, chỉ những gian hàng đã đăng ký nhãn Mall – nhóm thương hiệu chính hãng – mới được hưởng mức chiết khấu thấp hơn, và có quyền lựa chọn dùng hoặc không dùng dịch vụ SFP.
Cùng thời điểm, nền tảng cũng nâng mức phí thanh toán cố định từ 4% lên 5%, áp dụng cho toàn bộ ngành hàng. Theo các nhà bán lâu năm, điều này khiến TikTok Shop – từng là lựa chọn “dễ thở” – giờ đây trở thành nền tảng có mức phí cao bậc nhất trong các sàn thương mại điện tử phổ biến.
TikTok Shop không phải là sàn đầu tiên áp dụng cách tính phí mới. Trước đó, từ tháng 4, Shopee cũng đã gộp chi phí hỗ trợ vận chuyển vào biểu phí mặc định, đẩy hoa hồng nhiều ngành hàng lên 2-3 lần. Tuy gặp phản ứng từ cộng đồng người bán, nền tảng này vẫn giữ nguyên định hướng, chỉ điều chỉnh nhỏ đối với một số ngành hàng đặc thù.
Cả Shopee và TikTok Shop đều hướng tới việc tinh gọn chính sách khuyến mãi, hỗ trợ người bán thông qua biểu phí rõ ràng hơn, nhưng đồng thời cũng chuyển phần lớn chi phí vận hành sang phía người bán.
Trước những biến động mới, không ít người bán nhỏ lẻ đang cân nhắc dừng hoạt động hoặc chuyển sang nền tảng khác có mức phí ổn định hơn. Một số khác chọn cách điều chỉnh giá, cắt giảm khuyến mãi để bảo toàn lợi nhuận, điều có thể ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng cạnh tranh.
Tuy nhiên, theo ông Đỗ Quang Huy – thạc sĩ chuyên ngành thương mại điện tử, cho rằng đây là xu thế không thể đảo ngược. “Các nền tảng TMĐT buộc phải tăng phí để duy trì hoạt động, sau thời gian dài đầu tư mạnh cho tăng trưởng. Việc ‘ăn chia’ cao hơn với người bán là tất yếu để cân đối thu chi”, ông Huy phân tích.
Cũng theo ông Huy, người bán trong giai đoạn hiện tại cần tối ưu vận hành, xây dựng thương hiệu cá nhân và đầu tư vào chất lượng sản phẩm thay vì chỉ chạy theo giá rẻ. Sự cạnh tranh sẽ không chỉ nằm ở giá cả, mà còn ở chiến lược dài hạn.
Sự thay đổi biểu phí không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến người bán, mà còn có thể tác động đến hành vi mua sắm của người tiêu dùng. Trong bối cảnh giá sản phẩm buộc phải điều chỉnh theo chiết khấu, người mua có thể phải trả nhiều tiền hơn cho cùng một món hàng.
Câu hỏi đặt ra là liệu TikTok Shop có duy trì được đà tăng trưởng người bán như thời gian qua, khi các ưu đãi từng là “đòn bẩy” nay đang dần bị rút lại?
