Một ngày chuẩn xác theo tiêu chuẩn quốc tế kéo dài 86.400 giây, tức 24 giờ. Tuy nhiên, các nhà khoa học đã ghi nhận ngày 5/7/2024 là ngày ngắn nhất trong hơn nửa thế kỷ, với độ dài thiếu 1,66 miligiây so với thời gian tiêu chuẩn.
Dựa trên các mô hình thiên văn và tính toán lực hấp dẫn, các chuyên gia nhận định ngày 5/8/2025 có thể chứng kiến một hiện tượng tương tự khi Trái Đất quay nhanh hơn bình thường.
Sự thay đổi nhỏ này bắt nguồn từ yếu tố trọng yếu: Mặt Trăng – vệ tinh tự nhiên duy nhất của Trái Đất.
Khi Mặt Trăng dịch chuyển đến vị trí gần hơn với cực của hành tinh, lực hấp dẫn mà nó tạo ra làm thay đổi độ nghiêng và mô-men quán tính quanh trục quay. Tác động này khiến Trái Đất quay nhanh hơn, rút ngắn độ dài ngày dù chỉ ở mức phần nghìn giây.
Theo các nghiên cứu địa chất, khoảng 1-2 tỷ năm trước, Mặt Trăng gần Trái Đất hơn nhiều, và khi đó mỗi ngày chỉ kéo dài khoảng 19 giờ. Qua hàng tỷ năm, khoảng cách dần mở rộng khiến Trái Đất quay chậm lại, mang lại ngày 24 giờ như hiện nay.
Không chỉ do các yếu tố thiên văn, con người hiện đại cũng đang tham gia vào việc điều chỉnh nhịp quay của hành tinh.
NASA công bố rằng từ năm 2000 đến 2018, hiện tượng băng tan và sự di chuyển của nước ngầm đã làm gia tăng độ dài ngày trung bình 1,33 miligiây mỗi thế kỷ.
Tương tự, các công trình lớn như đập thủy điện Tam Hiệp tại Trung Quốc – khi tích nước, đã di chuyển khối lượng hàng tỷ tấn nước được cho là đã khiến độ dài ngày tăng thêm khoảng 0,06 miligiây.
Các thay đổi này tuy nhỏ, nhưng là minh chứng rõ ràng rằng bất kỳ tác động nào đến khối lượng hoặc sự phân bố khối lượng trên bề mặt Trái Đất đều có thể gây ra biến động trong chuyển động quay của hành tinh.
Những thay đổi nhỏ đến mức không cảm nhận được, như 1,6 miligiây trong ngày, có thể không gây ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống cá nhân. Tuy nhiên, về mặt khoa học, đó là chỉ dấu quan trọng cho thấy hành tinh luôn vận động và chịu tác động từ cả thiên nhiên lẫn con người.
Việc nhận diện và theo dõi các chuyển động tinh vi này không chỉ giúp cải thiện độ chính xác của các hệ thống đo thời gian toàn cầu mà còn mở ra nhiều hướng nghiên cứu về tương lai lâu dài của Trái Đất, Mặt Trăng và mối quan hệ giữa hai thiên thể này trong hệ thống tự nhiên.
