Các nhà nghiên cứu cho biết, lưỡi nhân tạo được thiết kế mô phỏng cấu trúc và cơ chế hoạt động của chồi vị giác. Thiết bị sử dụng màng graphene oxide – vật liệu carbon siêu mỏng có khả năng lọc phân tử giúp làm chậm chuyển động của các ion trong chất lỏng. Nhờ đó, hệ thống có thể nhận biết hương vị mà không cần tách riêng các thành phần lớn.
Khác với các công nghệ trước đây phải xử lý dữ liệu trên máy tính, lưỡi nhân tạo này thực hiện phần lớn quá trình nhận diện ngay trong môi trường lỏng. Điều này giúp duy trì trạng thái tự nhiên của các ion, tăng độ chính xác và hạn chế lỗi khi phân tích mẫu.
Kết quả thử nghiệm cho thấy thiết bị có thể phân biệt bốn vị cơ bản gồm ngọt, chua, mặn, đắng với độ chính xác từ 72,5% đến 87,5%. Đặc biệt, khi thử với các loại đồ uống phức hợp như cà phê hoặc Coca-Cola, độ chính xác tăng lên tới 96% nhờ đặc điểm “dấu vân tay” hương vị rõ rệt.
Một điểm đáng chú ý là hệ thống có khả năng “ghi nhớ” hương vị trong khoảng 140 giây, vượt xa so với mức vài mili giây ở các thiết bị nếm thế hệ cũ. Điều này đạt được nhờ tốc độ di chuyển của ion giảm tới 500 lần, giúp thiết bị học và tái nhận diện vị giác hiệu quả hơn.
Theo giáo sư Yong Yan, thành viên nhóm nghiên cứu, công nghệ này hiện vẫn khá cồng kềnh và cần được tối ưu hóa để ứng dụng thực tế. Dù vậy, tiềm năng của nó rất rộng mở, từ hỗ trợ chẩn đoán sớm bệnh, đánh giá tác dụng thuốc, giúp người mất vị giác phục hồi, cho tới kiểm tra an toàn thực phẩm và giám sát chất lượng nước.
Các chuyên gia nhận định, sự ra đời của lưỡi nhân tạo không chỉ là bước tiến trong lĩnh vực cảm biến mà còn cho thấy xu hướng trí tuệ nhân tạo mở rộng khả năng sang các giác quan vốn chỉ có ở con người. Đây có thể là tiền đề để phát triển những hệ thống AI cảm nhận môi trường một cách toàn diện hơn trong tương lai.
