Chiều 19/7, tàu du lịch Vịnh Xanh 58 (QN-7105) bị lật trên vùng biển Vịnh Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh, khi đang chở hàng chục hành khách tham quan. Tính đến sáng 21/7, vụ tai nạn nghiêm trọng đã khiến 35 người tử vong và 4 người vẫn còn mất tích. Trong khi công tác cứu hộ, cứu nạn đang được triển khai khẩn trương trước khi bão số 3 đổ bộ, không gian mạng lại xuất hiện nhiều bài viết sai sự thật gây bức xúc.
Trên một số trang mạng xã hội, các bài đăng liên quan đến vụ việc được tạo ra bằng công nghệ trí tuệ nhân tạo với nội dung hư cấu, hình ảnh không có thực và tình tiết được dàn dựng nhằm mục đích thu hút lượt tương tác. Điển hình là một fanpage có tên M.C.O đã đăng tải nhiều câu chuyện kèm hình minh hoạ do AI tạo ra, gắn mác “cảm động”, “xót xa”, khiến người xem tưởng rằng đây là những lời kể của nhân chứng hoặc người nhà nạn nhân.
Mặc dù trong bài viết có kèm dòng chú thích “mọi tình tiết đều là hư cấu”, “hình ảnh chỉ mang tính minh hoạ”, song phần cảnh báo này lại được hiển thị bằng cỡ chữ rất nhỏ, đặt ở vị trí khó nhìn. Điều này khiến nhiều người dùng hiểu lầm rằng câu chuyện là thật và để lại các bình luận chia sẻ cảm xúc, tiếc thương như thể đang phản ứng trước một mất mát cụ thể.
Hình thức câu view này không mới, nhưng nay được nâng cấp tinh vi hơn nhờ sự hỗ trợ của công nghệ AI. Các bài viết thường được xây dựng theo mô-típ kịch tính, giàu cảm xúc, kết thúc mở với dòng chữ “ĐỌC TIẾP DƯỚI BÌNH LUẬN”. Khi người đọc bấm vào, họ sẽ bị chuyển hướng đến các trang web cá nhân hoặc chứa quảng cáo nhằm gia tăng lợi nhuận cho chủ fanpage.
Trên thực tế, hành vi này không chỉ đánh lừa người đọc mà còn vô tình tạo thêm gánh nặng tinh thần cho gia đình các nạn nhân, những người đang phải đối mặt với nỗi mất mát thật sự. Từ chỗ tưởng rằng nhận được sự đồng cảm, họ lại chứng kiến bi kịch của mình bị biến thành công cụ để người khác trục lợi.
Không ít người dùng mạng xã hội sau đó đã phát hiện và lên tiếng phản đối hành vi này. Một số bình luận nhấn mạnh việc cần kiểm tra thông tin kỹ lưỡng trước khi chia sẻ, đồng thời yêu cầu các nền tảng mạng xã hội cần mạnh tay xử lý những nội dung sai sự thật, đặc biệt trong bối cảnh các thảm họa hoặc sự cố nghiêm trọng đang diễn ra.
Theo các chuyên gia truyền thông, sự phát triển của AI là không thể phủ nhận, nhưng việc ứng dụng công nghệ này cũng cần gắn với trách nhiệm đạo đức và giới hạn pháp lý. Khi AI bị lạm dụng để tạo ra nội dung sai lệch, đặc biệt liên quan đến các sự kiện thương tâm, hậu quả xã hội không chỉ dừng lại ở việc lan truyền thông tin giả mà còn làm tổn thương lòng tin của cộng đồng, đẩy dư luận vào trạng thái hoài nghi, bất ổn.
Tình trạng hiện nay đặt ra thách thức lớn cho việc quản lý nội dung trên không gian số, đồng thời là lời cảnh tỉnh về sự tỉnh táo của mỗi người khi tiếp cận và lan truyền thông tin. Trong bối cảnh mạng xã hội trở thành một phần tất yếu của đời sống, việc duy trì trách nhiệm thông tin không chỉ là câu chuyện của nền tảng, mà còn là lựa chọn cá nhân mỗi người dùng.
