Trong thời đại số hóa, việc tiếp cận tri thức thông qua sách điện tử trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết. Tuy nhiên, đi kèm với sự tiện lợi đó là một vấn đề nhức nhối: sách lậu tràn lan trên mạng xã hội. Những nhóm chia sẻ ebook lậu không chỉ làm tổn hại đến tác giả và nhà xuất bản mà còn tạo ra một thị trường ngầm thu lợi nhuận từ chính những người yêu sách.
Những năm gần đây, việc tìm kiếm ebook lậu đã trở thành điều quen thuộc với nhiều độc giả. Trên các nền tảng mạng xã hội như Facebook hay Telegram, hàng loạt nhóm kín và diễn đàn công khai chia sẻ các tệp sách số không bản quyền. Nhưng sự việc không chỉ dừng lại ở đó.
Một số đối tượng lợi dụng việc chia sẻ ebook để kiếm tiền bằng hình thức kêu gọi “ủng hộ cà phê.” Với mức phí từ 15.000 đến 50.000 đồng, những người này không ngần ngại yêu cầu độc giả chuyển khoản trước khi cung cấp file sách. Đây là hành vi trục lợi tinh vi, đánh vào tâm lý của những người thích đọc sách nhưng ngại bỏ tiền mua sách bản quyền.
Ví dụ, cuốn sách mới ra mắt Nexus của Yuval Noah Harari đã xuất hiện bản lậu chỉ sau vài tuần phát hành. Không ít người bán sách lậu đã kêu gọi “ủng hộ” qua hình thức này. Những người dùng vô tình trở thành nạn nhân, tưởng chừng mình đang giúp đỡ người khác, nhưng thực chất lại tiếp tay cho hành vi phạm pháp.
Đáng nói hơn, những tác phẩm nổi tiếng trên TikTok như Lén nhặt chuyện đời cũng nhanh chóng bị sao chép dưới dạng ebook lậu, mặc dù đơn vị phát hành không cấp phép cho phiên bản số. Việc này làm gia tăng tình trạng hỗn loạn trong thị trường sách điện tử và gây tổn thất lớn cho ngành xuất bản.
Việc phát tán ebook lậu không chỉ ảnh hưởng đến doanh thu của các nhà xuất bản mà còn trực tiếp gây thiệt hại cho các tác giả. Theo thống kê từ một trang web chia sẻ sách lậu, có những cuốn sách đã được tải hơn 10.000 lần. Nhưng các tác giả không nhận được bất kỳ khoản nhuận bút nào từ con số này.
Tác giả Rosie Nguyễn từng chia sẻ rằng, sách của bà bị đăng lậu trên nhiều trang mạng. Một lần vô tình phát hiện, bà thấy số lượt tải đã vượt quá 500.000 con số khiến bất kỳ tác giả nào cũng phải đau lòng.
Không chỉ mất đi nguồn thu nhập chính đáng, các tác giả còn phải đối mặt với tình trạng sách bị sao chép cẩu thả, dẫn đến nhiều lỗi nội dung và trình bày. Điều này không chỉ làm giảm trải nghiệm của độc giả mà còn gây ảnh hưởng đến uy tín của chính tác phẩm và tên tuổi của tác giả.
