Phòng Theo dõi Động đất thuộc Cơ quan Khí tượng Thái Lan (TMD) xác nhận, lúc 1h41’ sáng ngày 2/7, hệ thống quan trắc của cơ quan này đã ghi nhận một trận động đất có độ lớn 4,1 độ Richter tại miền Trung Việt Nam. Tâm chấn của trận động đất nằm ở độ sâu khoảng 10 km độ sâu tương đối nông, thường khiến rung chấn được cảm nhận rõ trên bề mặt.
Đáng lưu ý, đây không phải là rung chấn duy nhất được ghi nhận trong ngày. Trong cùng khoảng thời gian, TMD cũng báo cáo thêm ba trận động đất khác: hai trận ở Myanmar, lần lượt lúc 0h28’ và 1h19’ sáng, có độ lớn 2,3 và 4,1 độ; và một trận động đất mạnh 4,8 độ tại quần đảo Nicobar (Ấn Độ) vào lúc 8h52’ cùng ngày.
Tất cả các trận động đất được xác định có độ sâu tâm chấn khoảng 10 km. Mặc dù chưa ghi nhận bất kỳ thiệt hại nào về người và tài sản, sự gia tăng các hoạt động địa chất trong khu vực đã khiến nhiều chuyên gia đặt câu hỏi về mối liên hệ giữa các chuyển động địa tầng này và những hiện tượng địa chất khác, như khả năng núi lửa phun trào dưới đáy biển.
Chia sẻ trên mạng xã hội, nhà sinh thái học hải dương Thon Thamrongnawasawat, giảng viên tại Đại học Kasetsart (Thái Lan), cho biết đang có những dấu hiệu đáng quan tâm liên quan đến hoạt động địa chấn dưới lòng biển Andaman. Theo ông, các trận động đất có cường độ trên 4 độ và xảy ra với tần suất cao trong thời gian gần đây có thể phản ánh quá trình dịch chuyển của magma – hiện tượng thường xuất hiện trước khi có phun trào núi lửa.
Tuy nhiên, ông Thon cũng thận trọng cho rằng hiện chưa có bằng chứng cụ thể nào cho thấy sắp xảy ra sóng thần hay phun trào quy mô lớn. “Khả năng phun trào dưới biển là có thật, nhưng không ai có thể nói chắc khi nào điều đó sẽ xảy ra”, ông nói.
Đáng nói, các chuyển động địa chất không chỉ diễn ra riêng lẻ. Trước đó không lâu, Philippines – quốc gia thường xuyên chịu ảnh hưởng bởi hoạt động kiến tạo cũng ghi nhận một số trận động đất nhẹ. Việc các quốc gia Đông Nam Á đồng loạt ghi nhận rung chấn trong thời gian ngắn khiến giới quan sát không thể làm ngơ.
Dù Việt Nam không nằm trong vành đai lửa Thái Bình Dương – khu vực nổi tiếng với tần suất động đất và núi lửa cao nhưng lại có vị trí gần các đới đứt gãy khu vực như đứt gãy Sông Hồng, đứt gãy Sông Cả. Điều này khiến những rung chấn như trận động đất ngày 2/7 không hoàn toàn bất ngờ, song cũng không thể xem nhẹ trong bối cảnh toàn vùng đang có nhiều biến động địa chất.
Với đặc điểm địa lý đa dạng, sự hiểu biết và theo dõi sát sao các hiện tượng địa chất không chỉ là yêu cầu của ngành khoa học, mà còn là trách nhiệm ứng phó sớm với thiên tai. Vì thế, sự quan tâm từ các cơ quan quốc tế như TMD cho thấy sự cần thiết của một mạng lưới cảnh báo và theo dõi đa quốc gia trong việc giảm thiểu rủi ro từ các mối đe dọa tiềm ẩn từ lòng đất.
