Nguồn Gốc Đặc Biệt Của Quadrantids
Mưa sao băng Quadrantids là một trong những hiện tượng thiên văn kỳ thú mở đầu năm mới, xuất hiện từ ngày 28-12-2024 và kéo dài đến ngày 12-1-2025. Đêm cực đại năm nay, từ ngày 3-1 đến rạng sáng 4-1, là thời điểm lý tưởng để ngắm nhìn khoảng 80 ngôi sao băng mỗi giờ. Điều khiến Quadrantids khác biệt là nguồn gốc của nó không phải từ đuôi sao chổi, mà từ tiểu hành tinh 2003 EH1.
Theo NASA, 2003 EH1 được phát hiện năm 2003, có đường kính khoảng 3 km và quay quanh Mặt Trời mỗi 5,52 năm. Đây được coi là một “sao chổi chết”, với chiếc đuôi mỏng chứa bụi đá – một đặc điểm độc đáo làm nên các vệt sao băng sáng rực và kéo dài, thường được gọi là “thiên thạch cầu lửa”.
Vị trí phát ra mưa sao băng Quadrantids là một chòm sao đã không còn tồn tại trên bản đồ thiên văn hiện đại, Quadrans Muralis. Dù bị loại khỏi danh sách các chòm sao chính thức năm 1922, nhưng Quadrans Muralis vẫn ghi dấu trong lòng giới thiên văn qua cơn mưa sao băng này.
Cách Quan Sát Quadrantids Tại Việt Nam
Để tận hưởng trọn vẹn hiện tượng này, hãy hướng mắt về phía chòm sao Mục Phu (Bootes) và Thiên Long (Draco). Điểm phát ra mưa sao băng nằm ở giữa hai chòm sao này. Với điều kiện trời quang đãng, không bị ánh sáng đô thị che khuất, bạn sẽ được chiêm ngưỡng những dải ánh sáng lấp lánh trên bầu trời.
Những ngôi sao băng đầu tiên của Quadrantids đã xuất hiện rải rác từ cuối tháng 12, nhưng số lượng sẽ giảm dần sau đêm cực đại. Theo NASA, hiện tượng này có sự dao động lớn qua từng năm, với con số từ 60 đến 200 ngôi sao băng mỗi giờ. Dẫu vậy, năm nay không phải là năm bùng nổ của Quadrantids, nhưng vẫn hứa hẹn mang đến một màn trình diễn đầy mê hoặc cho những người yêu thích thiên văn học.