Filter làm đẹp: Khi công nghệ “định hình” trí tuệ
Những năm gần đây, bộ lọc làm đẹp (filter) trên các ứng dụng mạng xã hội như TikTok hay Instagram không chỉ giúp người dùng chỉnh sửa nhan sắc mà còn làm thay đổi cách người khác nhìn nhận họ. Theo một nghiên cứu của Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Anh, những khuôn mặt sử dụng filter thường được đánh giá cao hơn về trí tuệ, sự đáng tin cậy và thái độ sống tích cực. Điều này cho thấy sức ảnh hưởng mạnh mẽ của công nghệ chỉnh sửa hình ảnh đến nhận thức của con người.
Một khảo sát khác từ các nhà khoa học Tây Ban Nha cũng khẳng định, hình ảnh sử dụng filter thường được đánh giá cao hơn so với khuôn mặt thực tế. Trong số 2.748 đáp viên, phần lớn đều nhận xét rằng khuôn mặt được chỉnh sửa trông thông minh và cuốn hút hơn. Kết quả này không chỉ phản ánh sự phổ biến của filter mà còn cho thấy cách nó ảnh hưởng đến tiêu chuẩn thẩm mỹ và sự đánh giá cá nhân.
Dù mang lại lợi ích về mặt thẩm mỹ, filter làm đẹp đang phải đối mặt với nhiều chỉ trích từ cộng đồng khoa học. Giáo sư Helmut Leder từ Đại học Vienna (Áo) nhận định rằng filter đang nuôi dưỡng tiêu chuẩn sắc đẹp phi thực tế. Những khuôn mặt hoàn hảo qua chỉnh sửa ngày càng khiến người dùng cảm thấy không hài lòng với vẻ ngoài tự nhiên của mình.
Việc thường xuyên tiếp xúc với các hình ảnh chỉnh sửa khiến nhiều người, đặc biệt là giới trẻ, so sánh bản thân với “phiên bản hoàn hảo” không có thật. Điều này dẫn đến tình trạng tự ti lâu dài, thậm chí thúc đẩy nhu cầu can thiệp thẩm mỹ để đạt được tiêu chuẩn ảo. Các chuyên gia cũng cảnh báo rằng những tiêu chuẩn không thực tế này có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng về tâm lý, đặc biệt ở độ tuổi thanh thiếu niên.
TikTok và động thái bảo vệ người dùng trẻ tuổi
Nhận thức được rủi ro của filter làm đẹp, tháng 11 vừa qua, TikTok đã áp dụng quy định cấm người dùng dưới 18 tuổi sử dụng các bộ lọc này tại Anh và châu Âu. Quyết định được đưa ra sau nhiều nghiên cứu cho thấy tác động tiêu cực của filter đối với tâm lý trẻ em và thanh thiếu niên. Trong tương lai, các tính năng làm đẹp như làm mịn da, to mắt hay căng môi sẽ bị hạn chế cho nhóm người dùng từ 13–17 tuổi.
Theo tiến sĩ Jasmine Fardouly từ Đại học New South Wales (Australia), mạng xã hội đang tuyên truyền những chuẩn mực sắc đẹp phi lý. Hình ảnh sử dụng filter không chỉ làm méo mó nhận thức của người dùng về vẻ đẹp mà còn tạo ra áp lực vô hình khiến họ cố gắng thay đổi để phù hợp với tiêu chuẩn này.
Filter làm đẹp không chỉ là công cụ giải trí mà còn là nhân tố định hình cách nhìn nhận vẻ đẹp trong xã hội hiện đại. Tuy nhiên, những tiêu chuẩn phi thực tế này đang đặt ra câu hỏi về sự cân bằng giữa công nghệ và giá trị thật. Việc lạm dụng filter không chỉ ảnh hưởng đến tâm lý cá nhân mà còn tác động đến cách xã hội nhìn nhận vẻ đẹp và trí tuệ.
Dù công nghệ làm đẹp đang phát triển không ngừng, đã đến lúc chúng ta cần nhìn nhận lại vai trò của filter trong cuộc sống. Thay vì chạy theo những chuẩn mực phi thực tế, việc chấp nhận và yêu quý bản thân mới là điều quan trọng nhất.
