Ngay sau khi hình ảnh các cột sáng được đăng tải, nhiều người dùng mạng xã hội đã đặt câu hỏi: “Đây là gì?”, “Có liên quan đến thời tiết cực đoan?”, thậm chí có ý kiến lo ngại về khả năng xảy ra hiện tượng bất thường như dông lốc hay động đất. Một số cư dân mạng còn liên tưởng tới hiện tượng từng xảy ra ở Nhật Bản, khi các cột sáng xuất hiện và bị nhầm tưởng là dấu hiệu từ… UFO.

Tuy nhiên, theo các chuyên gia khí tượng, hiện tượng vừa xảy ra tại Quy Nhơn không phải điều bí ẩn hay báo hiệu nguy cơ thiên tai, mà là một dạng phản ứng ánh sáng đã được ghi nhận trong lĩnh vực vật lý khí quyển.

Trao đổi với trang AccuWeather, chuyên gia khí tượng David Samuhel cho biết hiện tượng này có tên gọi khoa học là light pillars tức cột sáng quang học. Chúng hình thành khi ánh sáng từ mặt đất bị phản xạ bởi các tinh thể băng hình phẳng trôi nổi trong khí quyển.

Điều kiện cần thiết để hiện tượng này xảy ra gồm: không khí ở tầng cao phải lạnh sâu, trời không có gió mạnh và không khí phải đủ yên tĩnh để các tinh thể băng có thể lơ lửng ổn định như những tấm gương nhỏ. Khi đó, ánh sáng từ mặt đất dù là từ đèn đường, xe cộ hay tàu thuyền sẽ bị phản xạ lên trời theo phương thẳng đứng, tạo thành các cột sáng rõ nét.

Một trong những hiểu lầm phổ biến là cho rằng hiện tượng cột sáng xuất hiện như dấu hiệu của dông lốc, mưa đá hoặc các hiện tượng thời tiết bất thường. Tuy nhiên, theo lý giải của các nhà khí tượng, điều kiện hình thành cột sáng ngược lại hoàn toàn với thời tiết cực đoan.

Cụ thể, khi có mưa gió hoặc bão, lớp tinh thể băng sẽ bị phá vỡ hoặc khuấy động, khiến ánh sáng không thể phản chiếu một cách ổn định. Do đó, sự xuất hiện của cột sáng thường gắn liền với bầu trời quang đãng, không gió và nhiệt độ thấp, đặc biệt vào ban đêm khi ánh sáng nhân tạo có cơ hội thể hiện rõ hơn.

Từ Quy Nhơn đến những ghi nhận tương tự trên thế giới

Không chỉ tại Việt Nam, hiện tượng tương tự từng được ghi nhận ở nhiều nơi trên thế giới. Cụ thể, vào năm ngoái, người dân tại một vùng ven biển ở Nhật Bản đã chứng kiến 9 cột sáng rực rỡ xuất hiện trên bầu trời ban đêm. Ban đầu, nhiều người tưởng rằng đó là hiện tượng siêu nhiên hoặc vật thể bay lạ, nhưng sau khi xác minh, cơ quan khí tượng nước này xác nhận đó là ánh sáng phản xạ từ đèn tàu đánh cá, kết hợp với lớp tinh thể băng lơ lửng trên cao.

Với Quy Nhơn – thành phố nằm ven biển miền Trung điều kiện về nhiệt độ, độ ẩm và ánh sáng nhân tạo từ tàu thuyền hoạt động trên biển đều phù hợp để hình thành hiện tượng tương tự. Sự trùng hợp giữa các yếu tố thời tiết và nguồn sáng đã tạo nên bức tranh ánh sáng độc đáo, hiếm gặp, khiến nhiều người không khỏi ngỡ ngàng.