Thống kê từ nền tảng Waka.vn cho thấy, trong nửa đầu năm 2025, lượt truy cập tìm đọc sách thuộc nhóm chủ đề chữa lành, thấu hiểu bản thân và quản lý cảm xúc đã tăng hơn 30% so với cùng kỳ năm ngoái. Điều bất ngờ không nằm ở con số, mà ở chính dịch chuyển tâm lý người đọc từ thói quen tiếp nhận tri thức sang nhu cầu chăm sóc tinh thần. Một lần nữa, sách lại xuất hiện như một “liều thuốc nhẹ” giữa bộn bề đời sống đô thị.
Sách từng là biểu tượng của tri thức, của học vấn. Nhưng giờ đây, nó còn là biểu hiện của một nhu cầu nội tại – nhu cầu được hồi phục, được thở. Những đầu sách về thiền định, chữa lành tổn thương, hướng nội, trí tuệ cảm xúc… không còn là “sân chơi nhỏ” của một vài người theo đuổi lối sống chậm, mà đã trở thành xu hướng thịnh hành, đặc biệt trong giới công chức, văn phòng, người làm nghề sáng tạo và nhóm trung niên đang “tái cân bằng” cuộc đời.
Sự chuyển dịch này không rầm rộ, nhưng âm ỉ. Không có chiến dịch quảng bá nào lớn, không có những tựa sách “trend” hàng đầu bảng xếp hạng, nhưng lượt đọc thì đều đặn tăng. Trong bóng dáng yên tĩnh ấy, sách chữa lành đang làm công việc lặng thầm: nâng đỡ tinh thần người đọc mỗi khi họ cảm thấy rơi ra khỏi chính mình.
Giống như chọn một bản nhạc theo tâm trạng, người đọc hôm nay tiếp cận sách với ý thức rõ ràng về cảm xúc bản thân. Không còn là những cú lướt chọn theo tên tác giả hay nhà phát hành, họ đọc vì cần: cần bình tâm, cần hiểu mình, cần xoa dịu điều gì đó đang âm ỉ trong lòng.
Tại Waka, hành vi người dùng thể hiện rõ tính chu kỳ. Giai đoạn cuối tháng 7 – đầu tháng 9, khi học sinh, sinh viên bước vào năm học mới, lượng tìm kiếm sách về quản lý thời gian, kỹ năng tập trung và phát triển bản thân tăng đột biến. Trong khi đó, đầu quý II và quý IV khi cường độ công việc cao và áp lực “deadline” nặng nề – sách chữa lành, truyện ngắn tích cực hay các tác phẩm tâm lý lại được tìm đọc nhiều hơn.
Cái cách mà người đọc “chạm” vào sách đã đổi khác không chỉ là chọn một tiêu đề, mà là chọn một phiên bản dịu dàng hơn của chính mình.
Sự lên ngôi của sách chữa lành một phần đến từ sự phát triển mạnh mẽ của nền tảng số. Ở đó, cá nhân hóa không chỉ là thuật toán, mà còn là sự thấu hiểu nhu cầu rất con người. Các nền tảng như Waka, Tiki Book hay Kindle đang làm tốt điều này – không ồn ào, không ép buộc, mà âm thầm gợi ý, phân loại rõ ràng từng nhóm sách theo chủ đề cảm xúc.
Thử thách đọc sách theo tâm trạng, các buổi tọa đàm trực tuyến cùng tác giả, cộng đồng chia sẻ cảm nhận sau khi đọc… tạo nên một dạng “liệu pháp tinh thần” cộng hưởng, nơi sách là chất xúc tác, còn kết nối người đọc là liệu trình lâu dài.
Càng nhiều áp lực vô hình, càng rõ nhu cầu được xoa dịu. Trong dòng chảy công nghệ, nơi mà mọi cảm xúc đều có thể bị tối giản hóa bằng một emoji, người ta bắt đầu quay lại với con chữ nơi sự lắng nghe xảy ra trong im lặng, không cần phán xét.
Sách chữa lành không xoa dịu bằng cách vỗ về hời hợt, mà bằng chiều sâu, đôi khi là những đoạn văn rất chậm, rất nhẹ, nhưng đủ để một người thấy được chính mình trong đó. Đó là thứ “ngôn ngữ chậm” của thời đại vội, và hóa ra, nó vẫn còn nguyên sức mạnh.
Không ồn ào như dòng sách kỹ năng, không kịch tính như tiểu thuyết, sách chữa lành vẫn đi những bước chậm mà chắc. Nó giống như một khoảng lặng giữa những bản nhạc thị trường: không để giải trí, cũng không để phô diễn kỹ thuật, mà để… lắng lại.
Khi những khoảng lặng đó được chủ động tìm kiếm, khi người ta bắt đầu xem việc đọc như một cách nghỉ ngơi không phải để chạy theo điều gì, mà để quay về thì đó không còn là một xu hướng, mà là một tín hiệu đáng chú ý của đời sống tinh thần đương đại.
