Dưới hình thức tư vấn sức khỏe và khuyến mãi sản phẩm dinh dưỡng, một tổ chức lừa đảo do Trần Quang Đạo (1992, trú tại huyện Hóc Môn, TP.HCM) cầm đầu đã bị phát hiện sau khi thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản của hàng chục nghìn người, chủ yếu là người cao tuổi.
Theo thông tin từ Cục Cảnh sát hình sự, nhóm này đã xây dựng mô hình doanh nghiệp hoàn chỉnh, gồm nhiều phòng ban từ chăm sóc khách hàng, kinh doanh, hành chính đến kế toán. Tuy nhiên, mục tiêu không phải là hoạt động thương mại hợp pháp, mà để hợp thức hóa các cuộc gọi lừa đảo nhắm đến những người già dễ tin, đang quan tâm đến sức khỏe.
Dưới sự chỉ đạo của Đạo, các thành viên thu thập dữ liệu cá nhân từ những nguồn rò rỉ trên mạng, rồi lên danh sách các đối tượng tiềm năng. Đối tượng nhắm đến là người trên 50 tuổi, đặc biệt là người sống một mình, có thu nhập ổn định từ lương hưu hoặc tiết kiệm, và không am hiểu nhiều về công nghệ.
Từ đó, các cuộc gọi bắt đầu. Dưới danh nghĩa là nhân viên của trung tâm y tế hoặc bệnh viện, các đối tượng khéo léo tư vấn sức khỏe, gửi quà tặng miễn phí và đưa ra lời hứa về những chương trình khuyến mãi “có một không hai”. Bằng việc tạo dựng lòng tin ban đầu, nhóm này nhanh chóng dẫn dụ nạn nhân đến bước chuyển khoản để “đóng phí nhận quà”, cam kết được hoàn tiền ngay sau khi nhận hàng.
Trên thực tế, sau khi nhận được tiền, toàn bộ hệ thống liên lạc bị cắt đứt. Người nhận hàng nếu có cũng chỉ nhận được những sản phẩm kém chất lượng, không giá trị thực. Thậm chí, nhiều nạn nhân không nhận được gì ngoài sự im lặng từ đầu dây bên kia.
Theo thống kê của cơ quan điều tra, chỉ trong 100 ngày gần đây, hơn 10.000 người đã sập bẫy với số tiền bị lừa hơn 50 tỷ đồng. Tính từ đầu năm 2023 đến nay, quy mô hoạt động mở rộng đến mức có thể lên tới hàng trăm nghìn nạn nhân, gây thiệt hại hàng trăm tỷ đồng con số đủ lớn để gióng lên hồi chuông cảnh báo.
Đáng chú ý, để qua mặt cơ quan chức năng, Đạo đã cho người thân đứng tên lập 4 công ty với văn phòng đàng hoàng, tuyển dụng hàng trăm nhân viên và đào tạo theo quy trình bài bản. Nhân viên được chia theo cấp bậc: trưởng nhóm, tổ trưởng, nhân viên chăm sóc khách hàng… Tất cả đều được huấn luyện kỹ càng để lôi kéo nạn nhân chuyển tiền bằng lời nói khéo léo và thao túng tâm lý.
Ngoài ra, công nghệ được nhóm này sử dụng triệt để: từ phần mềm quản lý dữ liệu, hệ thống cuộc gọi tự động, ghi âm cuộc gọi, đến báo cáo tiến độ tiếp cận nạn nhân theo từng ca làm việc. Việc đầu tư kỹ thuật cho thấy mức độ tổ chức chuyên nghiệp, không khác gì một công ty thật sự hoạt động hợp pháp.
Điểm khiến dư luận đặc biệt lo ngại là nhóm tội phạm này tập trung vào người cao tuổi những người thường thiếu kiến thức về các chiêu trò lừa đảo hiện đại, đồng thời dễ bị tác động bởi các yếu tố liên quan đến sức khỏe, sự lo lắng về tuổi già và khát khao được quan tâm.
Mặc dù nhóm do Trần Quang Đạo cầm đầu đã bị triệt phá bước đầu, nhưng theo đánh giá của giới chuyên môn, các mô hình tương tự vẫn có thể đang tồn tại dưới hình thức khác, thậm chí với phương thức còn tinh vi hơn. Câu chuyện lần này một lần nữa nhấn mạnh tính cấp thiết của việc bảo vệ người yếu thế trước sự bùng nổ của tội phạm công nghệ cao, vốn ngày càng biến ảo và đánh đúng vào lòng tin của con người.
