Việt Nam vốn nổi tiếng với nền ẩm thực đa dạng, từ những món truyền thống quen thuộc cho đến những đặc sản có hình dáng kỳ quặc khiến nhiều người phải chùn bước. Một trong những cái tên gây tò mò nhất chính là ếch òn – đặc sản mùa mưa nổi tiếng tại tỉnh Ninh Thuận.
Khác biệt rõ ràng nhất của ếch òn so với các loại ếch thông thường là thân hình to lớn, bụng phình tròn như quả bóng, tạo nên hình ảnh vừa lạ vừa gây ám ảnh cho người nhìn. Nhiều người lần đầu gặp phải cảm giác “sởn gai ốc”, thậm chí hoảng sợ bởi ngoại hình kỳ dị này. Tuy nhiên, đối với người dân bản địa, ếch òn là món ăn quý giá, thường được ví như “lộc trời” mỗi độ mưa về, mang lại nguồn thu nhập ổn định trong mùa vụ.
Ếch òn chỉ xuất hiện từ tháng 5 đến tháng 6, đúng vào giai đoạn mưa đầu mùa ở miền Trung. Vì thế, loài ếch này có tính mùa vụ cao, khiến giá bán tại chỗ dao động từ 60.000 đến 75.000 đồng/kg vào đầu mùa. Khi món ăn bắt đầu lan truyền trên mạng xã hội, giá đã tăng chóng mặt, có thời điểm lên tới 150.000 – 180.000 đồng/kg, thậm chí còn xảy ra hiện tượng “cháy hàng”.
Thịt ếch òn được đánh giá cao bởi độ ngọt, săn chắc, ít xương, và đặc biệt phần bụng chứa nhiều trứng béo ngậy, mang lại hương vị độc đáo khó lẫn vào đâu được. Chính vì vậy, món ăn này không chỉ thu hút người dân địa phương mà còn thu hút cả những thực khách từ xa đến để trải nghiệm.
Cách chế biến ếch òn đa dạng và tinh tế, nhưng giữ nguyên nét truyền thống đặc trưng của cộng đồng người Chăm tại Ninh Thuận. Những món ăn phổ biến có thể kể đến như ếch nướng chấm muối ớt, ếch chiên giòn, gỏi ếch, hoặc nổi bật nhất là canh chua ếch nấu cùng lá me non – một món dân dã nhưng đậm đà, phản ánh hồn quê nắng gió.
Điểm thú vị, món ếch òn không chỉ xuất hiện ở Việt Nam mà còn có nét tương đồng tại cao nguyên Khorat, Đông Bắc Thái Lan. Tại đây, người Thái cũng có món ăn từ loại ếch này nhưng được biến tấu với nhiều loại gia vị đặc trưng, tạo nên hương vị đậm đà, nồng nàn hơn. Sự tương đồng này là minh chứng cho sự giao thoa ẩm thực đầy thú vị giữa các nền văn hóa Á Đông.
Dù hình dáng khiến không ít người e dè, ếch òn vẫn thể hiện sức hút riêng bằng chính sự đặc biệt của mình. Nó vừa là thử thách cho thực khách, vừa là món quà thiên nhiên quý giá của đất trời vùng khô hạn, góp phần làm nên bức tranh ẩm thực đa sắc màu ở Việt Nam.
