Câu chuyện bắt đầu từ một video trên TikTok ghi lại món trứng chiên giá 110.000 đồng tại một quán cơm nằm ngay khu vực phố đi bộ Nguyễn Huệ, Quận 1, TP.HCM. Dù chỉ gồm 3 quả trứng và một ít hành lá, mức giá này lập tức khiến dân mạng đặt dấu hỏi: Liệu đây là trải nghiệm ẩm thực mang tính nghệ thuật hay một ví dụ điển hình của “thổi phồng giá trị”?

Không chỉ có giá cả gây chú ý, điều khiến dư luận thực sự bất ngờ là… những chiếc bát mẻ được tạo ra có chủ đích. Theo lời chủ quán, đây là nỗ lực để tái hiện ký ức “cơm nhà” của ngày xưa, khi bát đĩa sứt mẻ là hình ảnh quen thuộc trong nhiều gia đình Việt. Chủ quán khẳng định, mọi thứ đều có chủ đích nhằm mang lại cảm giác chân thực, chạm tới cảm xúc người ăn thậm chí đã chỉ đạo nhân viên đập bát để tạo nên những vết sứt thật “đời”.

Phong cách hoài cổ: giá trị cảm xúc hay chiêu trò thị giác?

Trước phản ứng dữ dội từ cộng đồng mạng, chủ quán đã lên tiếng giải thích rằng mức giá này xuất phát từ chi phí thuê mặt bằng cao tại khu trung tâm, cộng thêm chi phí vận hành và nhân sự. Dẫu vậy, nhiều người vẫn cho rằng không thể lấy lý do “mặt bằng đắt đỏ” để biện minh cho một món ăn vốn quen thuộc trong bữa cơm thường nhật.

Bên cạnh đó, cũng có ý kiến cho rằng phong cách tái hiện “cơm quê” bằng bát mẻ là sự sáng tạo đáng ghi nhận, mang yếu tố nghệ thuật và trải nghiệm. Tuy nhiên, chính yếu tố này cũng lại chạm đến một lằn ranh mong manh giữa cảm xúc hoài niệm và sự phản cảm về mặt vệ sinh. Không ít người bày tỏ sự e ngại rằng ăn bằng bát mẻ khiến họ cảm thấy… “lạc lõng trong trải nghiệm cao cấp”.

Cơm nhà, với nhiều người trẻ, không chỉ là hương vị mà còn là một vùng ký ức. Chính điều đó khiến những quán cơm hoài cổ tại TP.HCM thời gian gần đây nhận được sự quan tâm lớn. Không gian retro, món ăn dân dã, thậm chí là cả tiếng rao bằng loa phát thanh – tất cả như đưa người ta trở về những ngày tháng cũ. Tuy nhiên, giữa thời đại mà mọi trải nghiệm đều có thể được “thiết kế” để gây chú ý, đôi khi việc hoài cổ cũng đi kèm với một chút tính toán.

Ở chiều ngược lại, cũng cần nhìn nhận rằng, trong không gian ẩm thực đô thị hiện đại, yếu tố trải nghiệm đang dần quan trọng không kém gì món ăn. Với một số thực khách, chi trả cho “ký ức” hay “một khoảnh khắc nghệ thuật” không có gì là quá đáng – miễn là cảm xúc họ nhận được tương xứng.

Vết mẻ trên bát, vết rạn trong cảm nhận

Dù chủ quán đã khẳng định khách có thể yêu cầu sử dụng bát lành nếu muốn, nhưng những vết mẻ cả trên bát và trong cảm nhận người ăn đã kịp trở thành chủ đề bàn tán suốt nhiều ngày qua. Có người gọi đó là “nghệ thuật gợi ký ức”, người khác lại xem là chiêu trò gây sốc giữa thời đại viral.

Không thể phủ nhận, mạng xã hội đang góp phần tạo ra một sân chơi mà mọi chi tiết dù là nhỏ nhất đều có thể trở thành tâm điểm dư luận. Một đĩa trứng chiên hay một chiếc bát mẻ có thể chẳng còn là chuyện của vị giác, mà trở thành biểu tượng cho những đối thoại rộng hơn: giữa cảm xúc và lý trí, giữa giá trị và chiêu trò, giữa thật và… giả hoài niệm.