Theo số liệu của Bộ Công Thương, năm 2024, kim ngạch xuất khẩu dệt may đạt hơn 44 tỷ USD, da giày đạt khoảng 27 tỷ USD, đưa tổng giá trị xuất khẩu hai ngành lên hơn 71 tỷ USD, chiếm gần 16% tổng kim ngạch xuất khẩu cả nước. Tuy nhiên, giá trị gia tăng trong sản phẩm còn thấp, chủ yếu do mô hình gia công vẫn chiếm tỷ trọng lớn và nguồn nguyên phụ liệu phần lớn phải nhập khẩu.
Hiện nay, ngành dệt may và da giày có khoảng 16.300 doanh nghiệp, tạo việc làm cho gần 5 triệu lao động. Tuy nhiên, trên 60% nguyên liệu phục vụ sản xuất vẫn phụ thuộc từ nước ngoài, đặc biệt là từ Trung Quốc, Hàn Quốc, Đài Loan… Điều này khiến doanh nghiệp dễ bị tác động khi chuỗi cung ứng toàn cầu biến động, đồng thời làm giảm tính chủ động trong sản xuất và khả năng nâng cao giá trị sản phẩm.
Theo ông Nguyễn Chí Trung -Chủ tịch Tập đoàn Gia Định, để phát triển ngành thời trang theo hướng bền vững, doanh nghiệp cần đầu tư vào công nghệ sản xuất, chuỗi cung ứng nội địa và nâng cao trình độ thiết kế. Đây là các yếu tố quyết định khả năng đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế ngày càng khắt khe, cũng như tận dụng hiệu quả các hiệp định thương mại tự do mà Việt Nam đã ký kết.
Ngày 29/12/2022, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 1643/QĐ-TTg phê duyệt Chiến lược phát triển ngành dệt may, da giày đến năm 2030, tầm nhìn 2035. Mục tiêu chiến lược là xây dựng chuỗi giá trị khép kín, nâng tỷ lệ nội địa hóa nguyên phụ liệu lên 70–80% trong vòng 5 năm tới, hướng tới xây dựng thương hiệu mang tầm khu vực và quốc tế.
Tuy nhiên, theo đánh giá của Hiệp hội Dệt may Việt Nam (VITAS) và Hiệp hội Da giày – Túi xách Việt Nam (LEFASO), quá trình triển khai chiến lược hiện còn chậm. Các dự án trọng điểm như trung tâm nghiên cứu và phát triển chuỗi cung ứng, trung tâm trưng bày nguyên phụ liệu, công nghệ mới… đến nay vẫn đang trong giai đoạn quy hoạch, chưa được triển khai trên thực tế.
Ông Nguyễn Đức Thuấn – Chủ tịch LEFASO, cho rằng cần có cơ chế chính sách mang tính đột phá để thúc đẩy đầu tư vào lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ, nhất là các khâu dệt, nhuộm, hoàn thiện sản phẩm. Việc hình thành các khu công nghiệp chuyên ngành, tích hợp từ nguyên liệu đến sản phẩm cuối cùng sẽ giúp giảm chi phí trung gian, nâng cao khả năng cạnh tranh và ổn định sản xuất.
Đồng quan điểm, Cục trưởng Cục Công nghiệp (Bộ Công Thương) Trần Việt Hòa nhấn mạnh việc xây dựng trung tâm nghiên cứu chuỗi cung ứng ngành thời trang là bước đi quan trọng, không chỉ hỗ trợ chuyển giao công nghệ mà còn giúp doanh nghiệp tiếp cận xu hướng mới, tăng khả năng liên kết và mở rộng thị trường xuất khẩu.
