Từ E5 đến E10: Bài học và kỳ vọng mới

Việt Nam từng có giai đoạn áp dụng xăng sinh học E5 RON92, thậm chí từ năm 2018 đã dừng hoàn toàn xăng RON92. Nhờ đó, E5 từng chiếm hơn 40% thị phần xăng nội địa giai đoạn 2015–2019. Tuy nhiên, kể từ năm 2020, mức tiêu thụ giảm mạnh, hiện chỉ còn khoảng 20%, và ở nhiều địa phương gần như biến mất.

Bộ Công Thương cho rằng nguyên nhân chính xuất phát từ đặc tính khó bảo quản của xăng sinh học, chính sách thuế phí chưa đủ hấp dẫn, truyền thông chưa hiệu quả và sự e ngại về ảnh hưởng đến động cơ. Đây được xem là những “bước hụt” cần khắc phục trước khi E10 được triển khai bắt buộc.

Hiện cả nước có 6 nhà máy ethanol với tổng công suất thiết kế 600.000 m³/năm, tương đương khoảng 40% nhu cầu ethanol cho E10. Phần thiếu hụt có thể bù đắp bằng nhập khẩu từ các thị trường lớn như Mỹ và Brazil thông qua hệ thống cảng biển tại Quảng Ninh, TP.HCM và Khánh Hòa.

Về hạ tầng phối trộn, các doanh nghiệp lớn như Petrolimex, PVOIL, BSR hay Sài Gòn Petro đều đã sẵn sàng. Trong đó, Petrolimex có công suất phối trộn hơn 8,4 triệu m³/năm, vượt xa nhu cầu dự kiến, còn PVOIL có công suất 1,6 triệu m³ nhưng hiện chưa khai thác hết.

Vai trò của cơ quan quản lý và địa phương

Theo đề xuất, Bộ Công Thương giao Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công làm đầu mối triển khai, đồng thời đẩy mạnh nghiên cứu công nghệ và công tác truyền thông. Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước sẽ phối hợp với Bộ Tài chính để điều hành chính sách giá và giám sát phân phối.

Các địa phương được yêu cầu tham gia hỗ trợ phát triển vùng nguyên liệu, nâng cấp hạ tầng phối trộn và truyền thông tại chỗ. Về phía doanh nghiệp, nhiệm vụ trọng tâm là khôi phục hoạt động các nhà máy ethanol, nhập khẩu bù đắp phần thiếu hụt và bảo đảm chất lượng trước khi đưa xăng E10 ra thị trường.