Từ ngày 19 đến 31/5, Sở Y tế TP.HCM đã kiểm tra 15 cơ sở kinh doanh dược, trong đó 4 cơ sở bị phát hiện vi phạm với tổng số tiền phạt gần 260 triệu đồng. Những lỗi phổ biến gồm vắng mặt người phụ trách chuyên môn, không hiệu chuẩn thiết bị bảo quản thuốc, thiếu chứng từ hóa đơn chứng minh nguồn gốc sản phẩm, cũng như quản lý hồ sơ bệnh nhân không đầy đủ.
Đáng chú ý, ba cơ sở kinh doanh thuốc chữa bệnh không rõ nguồn gốc bao gồm: Công ty TNHH Dược phẩm Việt Thái, Công ty TNHH Thương mại Dược phẩm Minh Sang, và Nhà thuốc Minh Châu Một Tám.
Sau đó, trong quá trình hậu kiểm, thêm 52 cơ sở khác tiếp tục được rà soát, bao gồm cả đơn vị bán buôn, bán lẻ và kinh doanh dược liệu. Tuy chưa phát hiện hàng giả, nhiều sai phạm có tính chất lặp lại cho thấy sự buông lỏng trong tuân thủ quy định chuyên môn.
Phòng khám tư và nhà thuốc đồng loạt bị “soi”
Song song với hoạt động của Sở Y tế, lực lượng chức năng tại các quận, huyện và TP Thủ Đức đã tiến hành kiểm tra hơn 1.600 nhà thuốc và gần 340 phòng khám. Kết quả cho thấy, có 47 cơ sở vi phạm, trong đó gồm 27 nhà thuốc và 20 phòng khám.
Các lỗi chủ yếu liên quan đến việc không báo cáo thay đổi nhân sự hành nghề, sổ sách khám chữa bệnh không đầy đủ, niêm yết giá thiếu minh bạch, biển hiệu thiếu thông tin và sử dụng thuốc, thiết bị can thiệp thẩm mỹ tại địa điểm không được phép thực hiện dịch vụ.
Dù Trung tâm Kiểm nghiệm TP.HCM đã kiểm tra 68 mẫu thuốc trên thị trường và chưa phát hiện hàng giả, nhưng thực tế cho thấy việc kiểm soát chất lượng thuốc đang đối mặt với nhiều thách thức về hồ sơ và giám sát chuỗi phân phối.
Trong lĩnh vực thực phẩm, Sở An toàn thực phẩm TP.HCM kiểm tra 273 cơ sở, trong đó 5 cơ sở bị xử phạt với tổng mức hơn 270 triệu đồng. Một cơ sở buộc phải đình chỉ hoạt động, đồng thời thu hồi sản phẩm như HI CANXI GOLDMILK, SURE GOLD BETA và Vita Nutri Diabetic Gold do không đảm bảo quy chuẩn.
Chi cục Quản lý thị trường TP.HCM cũng xử lý 35 vụ vi phạm, tạm giữ gần 48.000 sản phẩm và hơn 5 tấn hàng hóa, trị giá hơn 1,46 tỷ đồng. Riêng mặt hàng sữa chiếm phần lớn, với hàng nghìn chai Ensure và hàng loạt thực phẩm bảo vệ sức khỏe không có hóa đơn chứng từ.
Những vụ điển hình như hộ kinh doanh Lâm Ngọc Hạnh (quận 6) bị phát hiện kinh doanh yến sào không rõ nguồn gốc trị giá hơn 56 triệu đồng, hay Công ty TNHH FUNFOOD (quận Bình Tân) chứa gần 30.000 gói hàng không rõ xuất xứ đều bị xử lý nghiêm và buộc tiêu hủy.
Gian lận quảng cáo, “lách luật” qua mạng xã hội gây khó xử lý
Không chỉ tập trung vào hàng hóa vật lý, TP.HCM còn tăng cường xử lý vi phạm trong lĩnh vực quảng cáo. Sở Văn hóa và Thể thao đã xử phạt 5 trường hợp với tổng số tiền 120 triệu đồng. Một số công ty quảng cáo bị xử phạt do không thông báo nội dung, thời gian, địa điểm quảng cáo, trong đó có trường hợp quảng cáo sữa “Milo kết hợp sữa mát A2” không qua kiểm duyệt..
Một trong những vấn đề cốt lõi hiện nay là sự thiếu rõ ràng về pháp luật đối với các sản phẩm chưa có quy chuẩn kỹ thuật quốc gia, đặc biệt là thực phẩm do doanh nghiệp tự công bố tiêu chuẩn. Điều này khiến các cơ quan kiểm tra gặp khó trong việc xử lý và kiểm nghiệm khi phát hiện sai phạm.
Cùng lúc, quá trình sắp xếp lại hệ thống cơ quan thanh tra theo quy định mới cũng làm ảnh hưởng phần nào đến hiệu quả kiểm tra thực tế. TP.HCM đã kiến nghị Chính phủ sớm hoàn thiện hành lang pháp lý liên quan đến an toàn thực phẩm, qua đó tăng cường khả năng kiểm soát thị trường và xử lý các hành vi gian lận thương mại trong lĩnh vực sức khỏe cộng đồng.
