Theo ghi nhận, tại một số trường ở TP.HCM, Hà Nội, Hải Phòng, Cần Thơ và Lâm Đồng, phụ huynh phản ánh xuất hiện nhiều khoản thu không rõ ràng. Cụ thể, có trường yêu cầu phụ huynh nộp tiền thuê điều hòa và đường dây điện từ doanh nghiệp bên ngoài, hoặc thu phí bảo dưỡng điều hòa dù trách nhiệm này thuộc nhà trường.
Tại Cần Thơ, nhiều phụ huynh cho biết nhà trường yêu cầu đóng tiền lắp camera trong lớp và khuôn viên, với lý do bảo đảm an ninh. Tuy nhiên, theo phản ánh, đây là chi phí đáng lẽ phải do đơn vị quản lý chịu trách nhiệm. Bên cạnh đó, một số nơi còn mở thêm các lớp ngoại khóa với mức phí cao, được giới thiệu là “tự nguyện” nhưng phụ huynh cho rằng khó có sự lựa chọn thực sự.
Theo quy định mới, từ năm học 2025 – 2026, học sinh các cơ sở công lập được miễn hoàn toàn học phí; học sinh tư thục, dân lập được hỗ trợ học phí tối đa 650.000 đồng/tháng ở bậc THCS và THPT. Trước đó, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành danh mục 10 khoản cấm thu, đồng thời nhấn mạnh các khoản dịch vụ khác như đồng phục, bảo hiểm y tế, tiền ăn bán trú hay học phẩm mầm non phải bảo đảm nguyên tắc công khai, minh bạch và tự nguyện.
Đặc biệt, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo các bộ, ngành và địa phương tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm; đồng thời yêu cầu các trường học công khai toàn bộ khoản thu ngay từ đầu năm học để phụ huynh, giáo viên cùng giám sát.
Nhiều giáo viên cũng cho biết gặp áp lực trong việc vận động phụ huynh đóng góp mua sắm trang thiết bị như máy chiếu, rèm cửa, tivi. Nếu không triển khai, giáo viên bị nhắc nhở; còn nếu làm theo, lại dễ gây bức xúc trong phụ huynh. Điều này cho thấy việc minh bạch hóa và kiểm soát chặt chẽ các khoản thu – chi trong nhà trường không chỉ cần thiết để giảm gánh nặng tài chính cho gia đình học sinh, mà còn giúp giáo viên tránh rơi vào thế khó.
Việc Chính phủ công khai tiếp nhận ý kiến và phản ánh từ phụ huynh được xem là bước đi quan trọng để bảo đảm chính sách miễn học phí phát huy hiệu quả, đúng mục tiêu giảm chi phí giáo dục và tạo niềm tin cho xã hội.
