Đời Sống

Từ 2026 có thể bỏ xét học bạ: Thí sinh và phụ huynh cần chuẩn bị gì?

MCS- Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) đang tiến hành lấy ý kiến rộng rãi về phương án có nên tiếp tục hay chấm dứt xét tuyển sinh đại học bằng học bạ từ năm 2026. Đây là phương thức hiện được hơn 42% thí sinh sử dụng, song cũng vấp phải nhiều ý kiến trái chiều liên quan đến tính công bằng và minh bạch.

Tại Hội nghị Giáo dục đại học tổ chức sáng 18/9 với sự tham dự của hơn 200 trường đại học, học viện, Bộ GD&ĐT đã gửi phiếu khảo sát lấy ý kiến về hai phương án: tiếp tục duy trì hoặc loại bỏ xét tuyển bằng học bạ.

Theo thống kê, kỳ tuyển sinh năm 2025 có khoảng 852.000 thí sinh đăng ký, trong đó 42,4% sử dụng điểm học bạ để xét tuyển, 39,1% chọn điểm thi tốt nghiệp trung học phổ thông, còn lại là 15 phương thức khác. Phương thức xét học bạ, phổ biến từ năm 2016, thường dựa trên điểm trung bình của 3–5 học kỳ từ lớp 10 đến lớp 12.

Trong vòng 5 năm trở lại đây, xét học bạ trở thành một trong những cách tuyển sinh chủ đạo, chiếm 40–50% số thí sinh nhập học mỗi năm. Tuy nhiên, phương thức này gây ra nhiều tranh luận. Nhiều ý kiến từ chuyên gia và đại biểu Quốc hội cho rằng việc không có chuẩn chung có thể tạo ra sự thiếu công bằng, thậm chí phát sinh tiêu cực như “chạy điểm”. Ngược lại, một số trường đại học cho biết sinh viên trúng tuyển bằng học bạ có kết quả học tập không thua kém so với nhóm trúng tuyển bằng điểm thi.

Gần một nửa thí sinh chọn học bạ để vào đại học
Gần một nửa thí sinh chọn học bạ để vào đại học.

Bộ GD&ĐT trước đây từng nhiều lần bác bỏ đề xuất bỏ xét tuyển học bạ, với lý do Luật Giáo dục đại học quy định các trường được tự chủ trong tuyển sinh. Tuy nhiên, gần đây xuất hiện tình trạng điểm chuẩn học bạ tại nhiều trường ở mức rất cao, có khi đạt tuyệt đối 30/30, gây ảnh hưởng đến mặt bằng điểm chuẩn chung và làm gia tăng áp lực cho thí sinh xét tuyển theo phương thức khác.

Ngoài vấn đề về học bạ, Bộ GD&ĐT cũng lấy ý kiến về số lượng nguyện vọng mà mỗi thí sinh được phép đăng ký. Năm nay, 849.544 thí sinh đăng ký tổng cộng 7,6 triệu nguyện vọng. Theo Vụ trưởng Vụ Giáo dục Đại học, con số này tuy hệ thống công nghệ có thể xử lý, nhưng việc thí sinh đăng ký quá nhiều nguyện vọng sẽ gây lãng phí và thiếu tính định hướng.

Trong kỳ tuyển sinh năm 2025, đã có 16 trường gặp sự cố kỹ thuật trong khâu xác định điểm sàn, ảnh hưởng đến gần 1.000 thí sinh. Dù các trường sau đó đã xử lý và đảm bảo quyền lợi nhập học cho thí sinh, nhưng sự cố cho thấy công tác tuyển sinh vẫn tiềm ẩn rủi ro cần được kiểm soát chặt chẽ.

Theo báo cáo, đến nay có khoảng 773.200 thí sinh trúng tuyển đại học, cao đẳng, song chỉ gần 625.500 em xác nhận nhập học. Điểm chuẩn dao động từ 13 đến 30, trung bình 19,11, giảm khoảng 3 điểm so với năm 2024. Đặc biệt, sáu ngành ghi nhận điểm chuẩn tuyệt đối gồm: Sư phạm tiếng Anh, Sư phạm tiếng Trung tại Đại học Huế; Sư phạm tiếng Trung tại Đại học Ngoại ngữ, Đại học Quốc gia Hà Nội; Quan hệ quốc tế tại Học viện Khoa học Quân sự; Y khoa tại Học viện Quân y.

Ngay sau đợt tuyển sinh đầu tiên, nhiều trường đã thông báo xét tuyển bổ sung, chủ yếu bằng hai phương thức: học bạ và điểm thi tốt nghiệp, với thời gian kéo dài đến tháng 12 năm nay.