Một khoảnh khắc bất cẩn, hậu quả dài lâu

Tác phẩm bị phá hoại là chiếc ghế pha lê tinh xảo được nghệ sĩ người Ý Nicola Bolla sáng tạo trong giai đoạn 2006–2007. Với lớp vỏ ngoài được phủ hàng trăm viên pha lê Swarovski lấp lánh, chiếc ghế là bản diễn giải hiện đại từ bức tranh “Chiếc ghế của Van Gogh” (1888), biểu tượng cho vẻ đẹp giản dị và nội tâm sâu sắc của danh họa người Hà Lan.

Tuy nhiên, chính vẻ ngoài lộng lẫy ấy lại trở thành cái bẫy thị giác cho một bộ phận du khách thời công nghệ. Theo đoạn video được bảo tàng Palazzo Maffei công bố, một người đàn ông và một phụ nữ đã thay phiên nhau tạo dáng chụp ảnh trước khi người đàn ông ngồi hẳn lên tác phẩm. Kết quả, phần đệm và hai chân trước của ghế bị gãy, gây thiệt hại nghiêm trọng. Sau đó, cả hai lặng lẽ rời đi mà không để lại bất kỳ lời giải thích hay xin lỗi nào.

Giám đốc bảo tàng – bà Vanessa Carlon cho biết họ đã chủ động trình báo vụ việc lên cơ quan chức năng và tạm thời giữ kín danh tính những người liên quan. Bà cũng gọi sự việc là “cơn ác mộng của bất kỳ bảo tàng nào” và khẳng định đây không phải là sự cố mang tính vô tình, mà phản ánh một thái độ thờ ơ với nghệ thuật – điều mà nhiều bảo tàng trên thế giới đang phải đối mặt.

Khi nghệ thuật bị đối xử như đạo cụ chụp hình

Sự việc xảy ra tại Verona không phải là cá biệt. Gần đây, một bức tranh của danh họa Mark Rothko đã buộc phải gỡ khỏi trưng bày tại Hà Lan do bị trẻ nhỏ làm hư hỏng. Trước đó, tại Bologna, Ý một tác phẩm điêu khắc của Ai Weiwei cũng bị đập vỡ bởi hành động vô ý của một khách tham quan. Những vụ việc như vậy ngày càng phổ biến, khi các phòng trưng bày trở thành điểm đến “check-in” hơn là không gian chiêm nghiệm.

Điều đáng lo ngại là khái niệm “nghệ thuật để sống ảo” đang dần chiếm lĩnh tư duy số đông. Trong một thời đại mà mọi khoảnh khắc đều có thể trở thành nội dung mạng xã hội, ranh giới giữa trải nghiệm nghệ thuật và “sử dụng” nghệ thuật dường như ngày càng mờ nhạt.

Chính vì vậy, sự việc tại Palazzo Maffei không chỉ là câu chuyện của một chiếc ghế bị hư hỏng. Nó phản ánh sâu sắc hơn về mối quan hệ đang bị biến dạng giữa công chúng và nghệ thuật, khi giá trị tinh thần có nguy cơ bị che mờ bởi ánh đèn flash và bộ lọc ảnh.