Ngày 29/6, Ethan Kelly — YouTuber người Australia, đồng thời là giáo viên tiếng Anh có kinh nghiệm giảng dạy trực tuyến đã đăng tải video ghi lại quá trình giải đề thi mã 1102. Ngay từ phần đầu đề, Ethan liên tục nhăn mặt, cho rằng nội dung bài đọc gây khó hiểu, khiến anh phải đọc đi đọc lại nhiều lần mới dám chọn đáp án.
Trong suốt video dài 20 phút, thầy Ethan giải 2 trang đề và mắc lỗi ở hai câu. Cụ thể, câu 5 và 30 lần lượt bị chọn sai đáp án so với đáp án chính thức của Bộ. Đáng chú ý, ở câu số 6, thầy giáo người Australia cho rằng cả hai phương án B và D đều hợp lý. Thậm chí, anh còn khẳng định “nếu không đúng, sẽ bỏ nghề dạy tiếng Anh”.
Để tăng tính khách quan, Ethan mời người bạn Tony, từng là giáo viên tại Australia, thử sức với cùng đề thi trong 50 phút với phần thưởng 100 AUD. Tuy nhiên, chỉ sau vài phút, Tony đã thừa nhận đề thi vượt ngoài kỳ vọng về một bài kiểm tra phổ thông. Anh phát hiện một câu trong phần đọc hiểu có lỗi dấu câu điều không thường gặp trong đề thi tại quốc gia nói tiếng Anh bản ngữ.
Sau khi hoàn thành, Tony chỉ trả lời đúng 25/40 câu, tương đương mức điểm 6,25. Anh chia sẻ: “Ở Australia, tôi chưa từng gặp đề thi nào đánh đố đến vậy. Nếu tôi là học sinh Việt Nam, có lẽ tôi sẽ rất áp lực”.
Giáo viên IELTS 9.0 vẫn gặp khó với bài đọc học thuật
Không riêng gì các giáo viên nước ngoài, nhiều thầy cô Việt Nam dày dạn kinh nghiệm cũng cảm thấy “choáng” trước độ khó của đề tiếng Anh năm nay. Đáng chú ý, thầy Đặng Trần Tùng – người từng 4 lần đạt điểm tuyệt đối 9.0 trong kỳ thi IELTS cũng công khai thừa nhận cảm thấy khó chịu với một số câu hỏi trong đề mã 1105.
Trong video được chia sẻ, thầy Tùng mất gần 50 phút để hoàn thành bài làm. Khi đối chiếu đáp án, anh phát hiện ba câu sai, trong đó có hai câu (13 và 33) mà theo anh, đáp án của Bộ chưa thực sự thuyết phục. Thầy cho biết một câu sai là do không đọc kỹ đề, nhưng hai câu còn lại gây tranh cãi về tính logic và cách diễn đạt.
Theo nhận định của thầy Tùng, vấn đề không nằm ở kiến thức, mà là do cách đặt câu trong đề thiếu tự nhiên, không theo dòng chảy tư duy trong tiếng Anh. Anh cho biết thêm, từ vựng trong đề tương đương trình độ C1–C2, vốn không quá “hàn lâm” nhưng lại vượt xa khả năng của học sinh phổ thông nếu chưa có nền tảng vững vàng.
Phản ánh đúng tâm trạng nhiều thí sinh, thầy Tùng bày tỏ: “Nếu là chọn giữa thi IELTS để được 9.0 và thi đề này để được 10 điểm, mình vẫn chọn IELTS”.
Góc nhìn giáo dục: Câu hỏi đặt ra về tính thực tiễn của đề thi
Sự lúng túng của những người làm nghề dạy học tiếng Anh khi đối mặt với đề thi tốt nghiệp THPT một lần nữa đặt ra nhiều câu hỏi về định hướng xây dựng đề thi và mục tiêu kiểm tra. Khi một bài thi phổ thông khiến cả giáo viên trong và ngoài nước tranh luận, thậm chí sai đáp án, liệu đề thi có đang phản ánh đúng năng lực thực tế cần có của học sinh?
Đáng chú ý, trong khi nhiều thí sinh phản ánh đề quá khó, một số chuyên gia lại cho rằng việc sử dụng từ vựng ở mức độ nâng cao và các cấu trúc câu học thuật là xu hướng tất yếu để tiệm cận chuẩn quốc tế. Tuy nhiên, vấn đề cần bàn là mức độ phù hợp với đối tượng học sinh phổ thông và tính nhất quán trong cách đặt câu hỏi.
Kỳ thi tốt nghiệp THPT vốn là thước đo phổ cập, chứ không phải sân chơi học thuật chuyên sâu. Vì vậy, câu chuyện về đề thi tiếng Anh 2025 có thể sẽ tiếp tục là đề tài được dư luận theo dõi trong thời gian tới không chỉ ở góc độ ngôn ngữ, mà còn về phương pháp sư phạm và triết lý giáo dục.
