Đời Sống

Ngôn ngữ của Gen Alpha đang thay đổi dưới tác động của video ngắn và meme mạng

MCS- Giữa thời đại bồn cầu biết hát, ngôn ngữ lắp ghép meme và các cú dopamine từ clip 5 giây, Gen Alpha đang phát triển một hệ ngôn ngữ mới vừa khó hiểu, vừa cuốn hút đến mức khiến cả người lớn phải... tra Google.

Cơn sốt Skibidi Toilet chuỗi video hoạt hình với hình ảnh những chiếc bồn cầu biết hát cùng cuộc chiến siêu thực với người đầu camera đã lan rộng với tốc độ chóng mặt trên các nền tảng số. Được tạo ra bởi YouTuber Alexey Gerasimov, chuỗi video này hiện thu hút hơn 65 tỷ lượt xem toàn cầu và đang bước ra khỏi vai trò giải trí thông thường để trở thành một phần trong ngôn ngữ và văn hóa của Gen Alpha – thế hệ sinh từ năm 2010 đến nay.

Tại Việt Nam, cụm từ “Skibidi Toilet” xuất hiện dày đặc trên TikTok, YouTube Shorts và các nền tảng video ngắn khác. Những câu nói như “skibidi”, “dop dop yes yes”, dù không mang ý nghĩa cụ thể, lại được trẻ em sử dụng như tiếng lóng để thể hiện cảm xúc hoặc phản ứng xã hội. Đây không còn là hành vi xem thụ động, mà là một quá trình đồng sáng tạo và đồng hóa nội dung vào giao tiếp thường ngày.

những cái tên tưởng như vô nghĩa lại đang chiếm lĩnh tâm trí và từ vựng của Gen Alpha
Những cái tên tưởng như vô nghĩa lại đang chiếm lĩnh tâm trí và từ vựng của Gen Alpha.

Theo một khảo sát được Best Choice Counselling công bố, có đến 92% trẻ em từ 8–12 tuổi dành thời gian mỗi ngày trên mạng xã hội, trong đó phần lớn tiếp xúc thường xuyên với các nội dung như Skibidi Toilet, Sigma memes, Roblox hay Minecraft lore. Đáng chú ý, thuật toán của TikTok hiện chỉ cần gõ chữ “s” là đã hiển thị loạt từ khóa liên quan đến Skibidi, điều này cho thấy mức độ phổ biến áp đảo trong thói quen tìm kiếm và nhận diện nội dung của người dùng trẻ.

Không chỉ dừng lại ở hiện tượng lan truyền, Skibidi Toilet đang từng bước tái cấu trúc cách Gen Alpha giao tiếp. Từ ngôn ngữ nói đến viết, từ biểu cảm cảm xúc đến tương tác xã hội, trẻ ngày càng sử dụng meme, biểu tượng số và video để biểu đạt bản thân. Một bộ phận học sinh hiện gặp khó khăn trong việc viết câu hoàn chỉnh, hoặc không thể phân biệt rõ giữa văn phong đời thường và học thuật, hậu quả của việc ngôn ngữ mạng đang lấn át các kỹ năng ngôn ngữ nền tảng.

Cùng với sự bùng nổ của hiện tượng này, thuật ngữ language brain rot tạm dịch là “thoái hóa ngôn ngữ do tiêu thụ nội dung đơn giản” đang trở thành mối quan tâm lớn. Theo Oxford University Press, lượng tìm kiếm cụm từ này đã tăng 230% chỉ trong vòng một năm, cho thấy mức độ chú ý ngày càng cao từ phụ huynh, giáo viên và nhà nghiên cứu.

nội dung giải trí ngắn, không kích thích tư duy chiều sâu.
Nội dung giải trí ngắn, không kích thích tư duy chiều sâu.

Tuy nhiên, điều đáng bàn là trong khi một bộ phận lo lắng về sự thoái hóa nhận thức, thì một số chuyên gia lại cho rằng Gen Alpha đang phát triển một loại ngôn ngữ mới, phù hợp với bối cảnh công nghệ và xã hội hiện đại. Thực tế cho thấy, nhiều học sinh sử dụng meme và slang như một hình thức khẳng định bản thân và kết nối cộng đồng. Mỗi thế hệ đều từng có tiếng lóng riêng, nhưng với Gen Alpha, tiếng lóng ấy được tăng tốc toàn cầu hóa chỉ trong vài giờ đồng hồ.

Hiện tượng Skibidi Toilet cũng cho thấy sự thay đổi trong cách trẻ định nghĩa niềm vui, sự sáng tạo và tương tác xã hội. Không còn giới hạn trong khuôn khổ bài học trên lớp hay các hoạt động truyền thống, trẻ em nay có thể tự tạo video remix, dựng vũ trụ nhân vật, thậm chí tái cấu trúc các ca khúc thiếu nhi thành phiên bản “Skibidi hóa”. Những nội dung này không chỉ thu hút hàng triệu lượt xem mà còn trở thành công cụ để Gen Alpha thể hiện tư duy sáng tạo theo cách rất riêng.

Trước những thay đổi nhanh chóng ấy, thách thức đặt ra cho phụ huynh và giáo viên là làm thế nào để đồng hành thay vì đối đầu. Việc cấm đoán hoàn toàn Skibidi Toilet có thể phản tác dụng, bởi đây không chỉ là một video đó là một phần trong văn hóa tương tác của trẻ. Một số gia đình đã thử cách tiếp cận mềm hơn: cùng xem video, đặt câu hỏi gợi mở như “Con thấy phần nào vui nhất?”, từ đó mở rộng ra các hoạt động như vẽ truyện tranh, viết kịch bản, hoặc thảo luận ý nghĩa nội dung.

Đáng chú ý, một khảo sát gần đây ghi nhận 31% phụ huynh tin rằng trường học nên cập nhật các slang mạng xã hội vào chương trình giảng dạy, không để cổ vũ mà để hiểu rõ cách ngôn ngữ của trẻ đang biến đổi và giúp các em giao tiếp linh hoạt giữa hai thế giới: thật và ảo.

Khi con trẻ ngày càng giao tiếp bằng meme, emoji và clip 5 giây, người lớn không thể đứng ngoài cuộc. Dù chưa thể định nghĩa chính xác “skibidi” là gì, nhưng có thể khẳng định: đó là từ khoá đại diện cho một thế hệ đang học cách diễn đạt bản thân theo cách riêng có thể khác thường, nhưng không hẳn là sai lầm.