Có những tháng trong năm đi qua nhẹ như hơi thở. Nhưng tháng Bảy thì khác, nó đến rực rỡ, nồng nàn, đầy sắc vàng và cả… bụi bặm. Ở quê, tháng Bảy đồng nghĩa với mùa gặt mùa của những mảnh lưng ướt đẫm, của tiếng cười con trẻ lẫn vào tiếng liềm khua, và cả những chiều mưa đổ trắng trời sau lũy tre già.
Tôi nhớ rõ những ngày ấy, khi cái nắng tháng Bảy giòn tan như mẻ bánh tráng vừa ra lò. Đường ra đồng đỏ au, mặt ruộng long lanh sắc lúa chín, trời xanh như được vắt kỹ. Người lớn bận bịu gặt hái, trẻ con cũng chẳng chịu ngồi yên. Nghỉ hè là để ra đồng, để lấm lem bùn đất, để cùng mẹ gom lúa từng bó, trèo lên lưng trâu kéo rơm về sân phơi. Ấy vậy mà, cái mệt dường như tan biến khi được hòa vào nhịp sống ấy một nhịp sống chân thật, đậm tình và rất đỗi nên thơ.
Mỗi mùa gặt như một cuộc thi với thời tiết. Mẹ tôi thường nhìn trời nhiều hơn nhìn đất. Chỉ cần mây kéo ngang núi là ai nấy lại vội vàng, hối hả. “Mưa giờ không báo trước đâu con ạ”, mẹ bảo. Tôi chẳng hiểu hết, nhưng vẫn luôn thấy trong mắt mẹ có một nỗi lo lắng ngấm ngầm, len vào từng động tác thu gom, từng lần giật mình vì sấm chớp bất ngờ.
Và rồi mưa đến thật. Không gõ cửa, không chờ đợi. Ào một cái, cả sân phơi hóa ao, bao công sức như tan theo từng giọt mưa trút xuống. Mẹ tôi đứng giữa sân, tóc rối bời, tay không ngừng che đậy lúa ướt. Gió rít lên, nước từ ruộng tràn về. Nhưng chẳng ai oán thán. Ngày mai lại nắng, và lúa lại được phơi lại, lại thơm lên mùi đất, mùi nắng và mùi của lòng kiên nhẫn.
Ở thành phố, tháng Bảy chỉ là một tháng nắng gắt. Nhưng ở quê, tháng Bảy là cả một mùa ký ức. Là tiếng bước chân trâu lội sình, là giọng mẹ rủ rỉ chuyện mùa màng, là vết cháy nắng còn in trên lưng áo cũ. Mùa gặt ấy, với tôi, không chỉ là những hạt lúa được thu về, mà là những phần tuổi thơ đã chín, đã thơm, đã ngọt ngào như cơm mới đầu mùa.
Có lẽ phải đi thật xa mới thấy, chẳng có nỗi nhớ nào vẹn nguyên bằng nỗi nhớ một mùa gặt đã đi qua. Và cũng chẳng có mùi hương nào đậm sâu bằng mùi hương từ sân phơi chiều tháng Bảy nơi đất và người vẫn còn quyện lấy nhau trong từng giọt mồ hôi thấm xuống ruộng đồng.
