Có những nỗi đau không tên, như những vết xước mỏng manh dưới da, chẳng đủ để bật máu nhưng luôn khiến tim người đau nhói mỗi khi vô tình chạm phải. Những mất mát, những ký ức tưởng đã ngủ yên lại lặng lẽ quay về trong những đêm vắng. Người ta thường nói: “Thời gian sẽ chữa lành mọi vết thương”, nhưng tôi tin, chính văn chương mới là thứ chạm đến tận cùng và xoa dịu những điều tưởng như không thể chữa lành.
Tôi từng gặp một cô bé sống nội tâm, mang trên vai bi kịch gia đình từ khi còn rất nhỏ. Cô bé không cười, cũng chẳng nói nhiều, nhưng mỗi lần mở cuốn sổ tay của mình ra, là cả thế giới u uẩn ấy trào tuôn thành thơ, thành những đoạn văn ngắn buốt giá mà chân thật. Cô gọi viết là “cách để thở”. Còn tôi nghĩ, viết là cách cô tự khâu lại vết rách trong tâm hồn mình, bằng chỉ là những câu chữ dịu dàng và kiên nhẫn.
Văn chương không thể thay đổi thực tại, nhưng nó cho người ta một cái nhìn khác về chính nỗi đau của mình. Một câu chuyện được viết ra, dù là hư cấu hay thật, đều như chiếc gương phản chiếu lại những cảm xúc đã bị dồn nén. Người viết thì giải tỏa. Người đọc thì thấu cảm. Trong khoảnh khắc ấy, chúng ta không còn cô độc.
Tôi còn nhớ mãi lần đọc truyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa của Nguyễn Minh Châu, nơi mà cái đẹp và bi kịch đan xen đến nghẹn ngào. Từ văn chương, tôi học được rằng nhìn kỹ vào nỗi đau của người khác không phải để phán xét, mà để thấu hiểu. Văn học chân chính không chỉ miêu tả cái đẹp, mà dũng cảm đi vào những vùng tối của con người – nơi tổn thương ngự trị, nơi nước mắt âm thầm rơi xuống mà không ai hay biết.
Và rồi, từ trang sách, lòng trắc ẩn sinh ra. Người đọc thôi không còn nhìn nỗi đau bằng ánh mắt hờ hững. Người viết cũng tìm thấy sự thanh thản khi nỗi đau của mình được đặt tên, được chạm tới, và được chia sẻ.
Văn chương chưa từng là liều thuốc giảm đau tức thời. Nó không làm ta quên đi, mà khiến ta đủ can đảm để nhớ lại nhưng nhớ trong sự nhẹ nhõm. Nỗi đau, một khi được diễn giải bằng từ ngữ, sẽ mất đi sự vô hình đáng sợ. Cũng như ánh sáng không xua tan được bóng tối hoàn toàn, nhưng ít nhất cho ta thấy mình không đơn độc giữa u ám.
Nhiều người chọn viết sau những biến cố – như cách nhặt nhạnh từng mảnh vỡ của bản thân để xếp lại thành một hình thù mới. Có thể méo mó, nhưng chân thật và đầy sức sống. Đó chính là sự hồi sinh bằng ngôn từ.
Trong thế giới hôm nay nơi ai cũng vội vàng, đôi khi chúng ta cần dừng lại, viết xuống, hoặc đọc một điều gì đó thật chậm. Văn chương không phải thứ xa xỉ, càng không là đặc quyền của giới nghệ sĩ. Nó là liều thuốc dịu dàng dành cho những trái tim đang cần một nơi trú ẩn.
Nếu bạn đang mang một điều gì không thể gọi tên, hãy thử viết ra. Hoặc đơn giản hơn, hãy đọc vàđọc để thấy mình được ai đó hiểu, dù là qua một trang sách cũ, một đoạn văn mộc mạc. Biết đâu, trong những con chữ vô tình, bạn lại tìm thấy chính mình nguyên vẹn hơn, bình yên hơn, sau tất cả những điều tưởng như không thể chữa lành.
