Men theo quốc lộ 4C – con đường Hạnh Phúc được mệnh danh là huyết mạch của vùng cao nguyên, lữ khách dễ dàng bắt gặp khung cảnh núi đá trùng điệp, thung lũng xanh mướt và dòng sông Nho Quế mềm mại ôm trọn chân núi. Trên hành trình ấy, đèo Mã Pí Lèng hiện ra như bức tranh thiên nhiên sống động, nơi bất kỳ ai cũng muốn dừng lại để tận hưởng khí trời trong lành.
Không chỉ nổi bật với địa hình đá vôi độc đáo, Đồng Văn còn lưu giữ nhiều bản làng đặc sắc. Tại Sủng Là hay Lô Lô Chải, hình ảnh váy áo sặc sỡ, mái nhà trình tường vàng và nụ cười hồn hậu của trẻ nhỏ tạo nên một bức tranh đời thường giàu sức sống. Ở phố cổ Đồng Văn, du khách có thể dừng chân trong ngôi nhà đá trăm năm tuổi, thưởng thức tách cà phê ấm nóng và cảm nhận nhịp sống chậm rãi nơi miền biên viễn.
Điều khiến cao nguyên trở thành điểm hẹn của nhiều du khách là sự thay đổi của cảnh sắc qua từng mùa. Mùa xuân rực rỡ hoa đào, hoa lê; mùa hè xanh non nương ngô; mùa thu phủ kín sắc tím hồng tam giác mạch; còn mùa đông, sương giăng bảng lảng trên triền đá, tạo nên khung cảnh huyền ảo. Mỗi thời điểm, nơi đây đều mang đến một trải nghiệm riêng, khó trộn lẫn.
Song song với thiên nhiên, cao nguyên đá Đồng Văn còn là không gian văn hóa đa sắc. Những phiên chợ vùng cao không chỉ là nơi trao đổi hàng hóa, mà còn là dịp để đồng bào các dân tộc gặp gỡ, giao lưu. Tiếng khèn vang vọng, men rượu ngô nồng nàn, cùng váy áo thổ cẩm rực rỡ đã trở thành dấu ấn níu chân du khách.
Tự nhiên và con người hòa quyện, tạo nên một cao nguyên vừa hùng vĩ vừa trữ tình. Với những giá trị nổi bật, năm 2010, Cao nguyên đá Đồng Văn được UNESCO công nhận là Công viên địa chất toàn cầu – minh chứng cho tầm vóc và sức hút đặc biệt của vùng đất nơi cực Bắc Tổ quốc.
