Sáng một ngày cuối tháng 7, giữa dòng phương tiện tấp nập ở giao lộ Hàng Xanh (quận Bình Thạnh), người đi đường bắt gặp cô bé mặc áo sơ mi rộng, đội mũ vành cũ, ngồi nép sát vỉa hè ôm một chú chó già run rẩy. Nhiều người đi ngang, có người dừng lại hỏi chuyện, có người lặng lẽ chụp ảnh.
Cô bé giới thiệu tên là Trương Ngọc Quỳnh Nhi, quê ở Đồng Nai, đang sống cùng anh trai và bà ngoại. Chú chó trong tay em là “hàng lụm”, nghĩa là được em nhặt bên đường khi thấy nó thở dốc, không đi được.
“Con sợ nó bị xe cán nên cho nó uống nước, rồi bế về nhà luôn. Không ai giữ nên con mua dây xích về cột lại cho nó có chỗ ngồi” em kể.
Bức ảnh do một người đi đường chụp lại, sau đó chia sẻ trên mạng xã hội với dòng mô tả ngắn gọn nhưng lay động: “Con lụm nó đó chú.” Hàng chục nghìn lượt chia sẻ, hàng nghìn bình luận đồng cảm xuất hiện sau đó.
Nhi nghỉ học từ năm lớp 5. Sau khi mẹ mất vì ung thư phổi, em cùng anh trai chuyển về sống với bà ngoại trong căn phòng trọ ở phường Tân Hiệp, thành phố Biên Hòa. Không có nguồn thu nhập ổn định, ba bà cháu mưu sinh bằng ve chai, xin ăn và hỗ trợ từ người quen.
“Mẹ nghiêm, mẹ thương theo cách nghiêm. Mẹ mất rồi thì tụi con nghỉ học luôn,” Nhi kể khi đang nhặt vỏ lon ở một bãi đất trống gần chợ Bà Chiểu.
Hằng ngày, em thức từ 6h, đi bộ ra chợ, bắt hai tuyến xe buýt lên TP.HCM. Đến khoảng 9h, em có mặt tại các tuyến đường đông người qua lại, tìm góc mát để ngồi xin tiền, hoặc đi theo bà và anh trai để nhặt ve chai.
Phòng trọ của gia đình Nhi nằm sâu trong con hẻm nhỏ ở Đồng Nai. Căn phòng chưa đầy 10 m², có một chiếc quạt cũ, một tấm nệm mỏng và chiếc tủ lạnh được người quen cho mượn. Nhưng tài sản quý nhất có lẽ là năm chú chó hoang mà ba bà cháu đang nuôi – trong đó có chú chó tên Lu, chính là nhân vật trong bức ảnh lan truyền.
Lu qua đời sau gần một tuần được Nhi đưa về. Chú không thể ăn uống, dù đã được chăm sóc và đưa đi tiêm. “Em tiếc vì không giữ được nó. Nhưng chắc nó khỏe lại rồi” em nói, mắt vẫn hướng ra đường như chờ ai đó đến hỏi chuyện.
Chó ở đây không bị xích. Con nào cũng biết đường về, biết ngồi yên khi bà ngoại đi lượm ve chai. Có con từng bị bỏ đói một tuần trong phòng trọ, có con được nhặt từ bãi rác. Dưới tay bà và Nhi, tất cả đều có tên, được tắm rửa sạch sẽ và cho ăn mỗi ngày dù bữa đói bữa no.
Không còn nhiều kỳ vọng về trường lớp, nhưng Nhi vẫn nuôi một ước mơ: học nghề làm tóc và trang điểm. “Em thích cầm kéo cắt tóc từ nhỏ. Nhìn người ta làm đẹp cho người khác thấy vui,” em nói.
Bà ngoại của em – bà Nguyễn Thị Bé Hai, năm nay 73 tuổi cho biết cháu gái từ nhỏ đã hiền, sống tình cảm và thương động vật. “Thấy con chó nào đói là nó bồng về, tắm rửa, dỗ cho ăn, không cho ai đánh,” bà kể.
Mỗi tháng, chi phí điện nước và sinh hoạt của ba bà cháu gần hai triệu đồng. Tiền bán ve chai thất thường, hôm nhiều được 100.000 đồng, hôm ít vài chục ngàn. Tiền xin được từ khách qua đường giúp em có thể mua ít thức ăn cho chó và thuốc cho bà. Em chưa từng đi chơi xa hay dùng điện thoại thông minh.
Hình ảnh một cô bé ăn xin ôm chó già giữa ngã tư Hàng Xanh không phải là điều xa lạ với người dân TP.HCM – nơi mỗi góc phố đều có những phận đời mưu sinh trong im lặng. Nhưng điều khiến người xem dừng lại có lẽ chính là cái cách em gọi chú chó là “món quà” và giữ nó như giữ một người thân.
Trong một thành phố nơi người ta thường bận rộn hơn là dừng lại, câu chuyện về cô bé tên Nhi có thể không làm thay đổi điều gì lớn lao. Nhưng nó đặt ra một câu hỏi nhỏ: Giữa những thiếu thốn và nhọc nhằn, điều gì khiến một người vẫn lựa chọn nhân ái?
